Ngumpin–Yapa languages
{{Short description|Family of Pama-Nyungan languages}}
{{Use Australian English|date=October 2018}}
{{Use dmy dates|date=October 2018}}
{{Infobox language family
|name=Ngumpin–Yapa
|altname=Ngarrka–Ngumpin
|region=Pilbara region, Australia
|familycolor=Australian
|fam1=Pama–Nyungan
|fam2=Desert Nyungic
|child1=Ngarrga (Yapa)
|child2=Ngumbin
|glotto=ngum1251
|glottorefname=Ngumpin–Yapa
|map=Ngumpin-Yapa languages.png
|mapcaption=Ngumpin–Yapa languages (green) among other Pama–Nyungan (tan). Ngumpin is the group in the north, and Yapa (Ngarrka) the south. The tan gap in the green is Ngardi.
}}
The Ngumpin–Yapa a.k.a. Ngarrga–Ngumpin languages are a family of Pama–Nyungan languages of the Pilbara region of Australia.Bowern, Claire. 2011. [http://anggarrgoon.files.wordpress.com/2011/12/austlangs-masterlanguagelist-dec2011.xlsx How Many Languages Were Spoken in Australia?] (corrected [http://pamanyungan.sites.yale.edu/master-list-australian-languages-v12])
{{tree list}}
- Ngumpin–Yapa
- Ngarrga languages (Yapa)
- Warlmanpa
- Warlpiri
- Ngumbin languages
- Walmajarri
- Djaru
- Gurindji
- Mudburra
{{tree list/end}}
Ngardi, once classified as either Ngarrga (2002) or Ngumpin (2004), has been reassigned to the Wati languages.
Vocabulary
Capell (1940) lists the following basic vocabulary items for the Ngumpin–Yapa languages:Capell, Arthur. 1940. [https://glottolog.org/resource/reference/id/4167 The Classification of Languages in North and North-West Australia]. Oceania 10(3): 241-272, 404-433. {{doi|10.1002/j.1834-4461.1940.tb00292.x}}
:
class="wikitable sortable"
! gloss !! Wolmeri !! Jülbre !! Djäru (Southern) !! Malngin !! Ngaɽinman !! Mudbura !! Gogodja |
man
| biːn, ŋanbe || waḏi || mawun || ŋumbin || ŋumbin || ŋarga || bundu |
---|
woman
| maːɳin || dudju || ŋaːriŋga || djänga || bagali || giri || dɔdju |
head
| waːlu || miläl || laŋga || waːlu || waːluŋ || waːlu || ŋalja |
eye
| mil || guɽu || milwa || milo || mila || mila || guɽu |
nose
| djirdji || mulja || djirdji || djirdji || djirdji || djirdji || djirdji |
mouth
| gaɳɖalgudal || jira || lira, djawi || barara || lira || baraːrg || lira |
tongue
| djulaṉ || ŋalana || djälaṉ || djälaṉ || djälaṉ || djälaɳ || djälaṉ |
stomach
| ŋaːru || djuni || munda || munda || munda || madjula || munda |
bone
| gudji || darga || gudji || gudji || gudji || gujuwan || juŋguɽu |
blood
| nuŋu || jilgu || gjaːwili || guŋulu || ŋurinjin || guŋulu || jälju |
kangaroo
| wandjiri || madjiri || djädji || djiːa || djiːa || djiːa || maɭu |
opossum
| djämbidjin || || ŋungudi || ŋurgudi || djaŋana || ŋurgudi || mala |
emu
| ganaŋandja || || wanjaru || wanjaru || ibaradu || ŋäɽin || |
crow
| waŋgan || djägilgäda || wangura || wagwag || wagwag || waŋgurinja || ganga |
fly
| bunmuɽ || ŋurin || ŋurin, muru || ŋurin || ŋurin, gunama || gunuŋa || mɔŋu |
sun
| bɽaŋu || banal || walur || gaŋirin || wulŋan || waŋgu || ŋeːlir |
moon
| gilinman || rogaŋga || järŋan || djälaːɳ || djägilin || baɖaŋara || girindji |
fire
| waɭu || waɽu || djawu || djawi || djawi || djawi, waɭu || waɽu |
smoke
| duwi || ŋundjur || ŋundjur || djuŋgaɖ || djuŋgaɖ || djuŋgaidj || djänjuŋu |
water
| ŋaba || galju || ŋaba || ŋaːwa || ŋaːwa || ŋogo || gabi, jura |
References
{{reflist}}
- McConvell and Laughren (2004) "The Ngumpin–Yapa subgroup". In Claire Bowern & Harold Koch, Australian Languages: Classification and the Comparative Method. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
{{Pama–Nyungan languages|North}}
{{Australian Aboriginal languages}}
{{DEFAULTSORT:Ngumpin-Yapa languages}}
Category:Indigenous Australian languages in the Northern Territory
Category:Indigenous Australian languages in Western Australia