Pandan Bikol language
{{Short description|Bikol language spoken in the Philippines}}
{{Distinguish||text=the Pandan dialect of Kinaray-a}}
{{More citations needed|date=July 2018}}
{{Infobox language
|name=Pandan Bikol
|nativename=
|ethnicity=Bicolano
|states= Philippines
|region = Pandan and north-east Catanduanes
|speakers={{sigfig|77,500|2}}
|date=2000 census
|ref=e18
|familycolor=Austronesian
|fam2=Malayo-Polynesian
|fam3=Philippine
|fam4=Central Philippine
|fam5=Bikol languages
|iso3=cts
|glotto=nort2883
|glottorefname=Northern Catanduanes Bicolano
}}
Pandan Bikol, or Northern Catanduanes Bicolano, is one of the three groups of the Bikol languages. It is spoken in Pandan and northeastern portion of Catanduanes.
Examples
=Wh-questions=
- What? – {{Lang|cts|anoha}}, {{Lang|cts|ano}}
- Who? – {{Lang|cts|sînoha}}, {{Lang|cts|sino?}}
- Where? – {{Lang|cts|siin}}, {{Lang|cts|sin}}
- When? – {{Lang|cts|sano?}}
- Why? – {{Lang|cts|tâyon}}, {{Lang|cts|akin}}, {{Lang|cts|bakin}}, {{Lang|cts|anoha ta}}, {{Lang|cts|ano ta}}
- How? – {{Lang|cts|paináno?}}
- How much? – {{Lang|cts|mamila}}, {{Lang|cts|amamila}}, {{Lang|cts|apila}}, {{Lang|cts|bagaano}}, {{Lang|cts|tigpila}}, {{Lang|cts|atigpila}}
- How many? – {{Lang|cts|pila?}}
- Who are you? – {{Lang|cts|sîno ka}}, {{Lang|cts|sinoha ka}}
- What is your name? – {{Lang|cts|anoha yan ngaran mo?}}
- When is your birthday? – {{Lang|cts|Sano ka namundag?}} / {{Lang|cts|Kaano ka namundag?}}
- Where do you live? – {{Lang|cts|Siin ka ga-estar?}} {{Lang|cts|Taga siin ka?}}
=Animals=
- Cat – {{Lang|cts|kuting}}, {{Lang|cts|kurasmag}}, {{Lang|cts|kusmag}}
- Dog – {{Lang|cts|ayam}}, {{Lang|cts|gamadya}}, {{Lang|cts|gadya}}
- Cow – {{Lang|cts|baka}}
- Carabao – {{Lang|cts|karbaw}}
- Pig – {{Lang|cts|orig}}, {{Lang|cts|tibos}} (male brooding pig)
- Rat – {{Lang|cts|ilaga}}
- Ant – {{Lang|cts|habon}}, {{Lang|cts|amonggod}}
- Chicken – {{Lang|cts|manok}}, {{Lang|cts|mardos}}
- Lizard – {{Lang|cts|tagaw}}
- Gecko – {{Lang|cts|tuko}}
- Snake – {{Lang|cts|haras}}
- Bird – {{Lang|cts|iwata}}
=Counting=
- One – {{Lang|cts|sado}}, {{Lang|cts|uno}}
- Two – {{Lang|cts|dawha}}, {{Lang|cts|dos}}
- Three – {{Lang|cts|tatlo}}, {{Lang|cts|tres}}
- Four – {{Lang|cts|apat}}, {{Lang|cts|kwatro}}
- Five – {{Lang|cts|lima}}, {{Lang|cts|singko}}
- Six – {{Lang|cts|anom}}, {{Lang|cts|sais}}
- Seven – {{Lang|cts|pito}},{{Lang|cts|syete}}
- Eight – {{Lang|cts|waro}}, {{Lang|cts|otso}}
- Nine – {{Lang|cts|siyam}}, {{Lang|cts|nuwebe}}
- Ten – {{Lang|cts|sampuro}}, {{Lang|cts|dyes}}
- One hundred – {{Lang|cts|sanggatos}}
- One thousand – {{Lang|cts|sanribo}}
=Common adjectives=
- Beautiful – {{Lang|cts|magayon}}
- Ugly – {{Lang|cts|pangit}}, {{Lang|cts|kalain}}
- Hot – {{Lang|cts|mainit}}, {{Lang|cts|maaringahot}}
- Cold – {{Lang|cts|malipot}}
- Good – {{Lang|cts|madjag}}
- Bad – {{Lang|cts|maraot}}, {{Lang|cts|malain}}
- Great – {{Lang|cts|matibay}}, {{Lang|cts|maurag}}
- Sick – {{Lang|cts|igakarudog}}, {{Lang|cts|gakarudog}}
- Fast – {{Lang|cts|maispid}}, {{Lang|cts|apura}}
- Slow – {{Lang|cts|maluway}}
- High – {{Lang|cts|harangkaw}}
- Low – {{Lang|cts|hababa}}
- Deep – {{Lang|cts|hararom}}
- Wide – {{Lang|cts|harapad}}
- Loose – {{Lang|cts|haruga}}
- Narrow – {{Lang|cts|siot}}, {{Lang|cts|piot}}
- Heavy – {{Lang|cts|magubat}}
- Dark – {{Lang|cts|madurom}}, {{Lang|cts|maitom}}
References
{{reflist}}
External links
{{Incubator|cts}}
{{Wikivoyage|Pandan Bikol phrasebook|Pandan Bikol|a phrasebook}}
{{Bikol languages}}
{{Languages of the Philippines}}
{{Philippine languages}}
Category:Languages of Catanduanes
{{CPhilippine-lang-stub}}