Vietnamese punctuation

Historically, the Vietnamese language was written using chữ Nôm, a script that incorporated both Chinese characters and locally invented characters to represent native Vietnamese words. This writing system coexisted with Literary Chinese (Hán văn), which was the primary medium for official documents, scholarly works, and formal communication in Vietnam.

Text featured marks referred to as gia điểm (chữ Hán: 加點), these marks were largely based on Chinese practices.{{Cite book |last=Phan |first=Khôi |title=Hán văn độc tu 漢文獨修 |date=16 January 1937 |year=1937 |pages=4–5 |language=vi |quote=V. Phép chấm câu Phép chấm câu của chữ Hán có hai lối: lối cũ và lối mới. Lối cũ thì chấm một cách sơ lược lắm, chỉ chia ra hai thứ để dứt câu là 句 (cú) và 讀 (đậu) (chữ này nguyên âm là độc, nghĩa là “đọc”, lire, nhưng đã biến ra khứ thanh, đọc là “đậu”. 句 (cú) là câu đã dứt hẳn, như point trong chữ Tây. 讀 (đậu) là chỗ ngắt ra từng ý khi gặp câu nào có nhiều ý, như virgule của chữ Tây. Chỗ 讀 đậu, người ta dùng chấm nhỏ mà chấm vào dưới đít chữ; còn chỗ 句 cú, dùng chấm lớn mà chấm nơi phía dưới của góc bên hữu chữ. Theo lối An Nam ta học chữ Hán hồi trước, còn có bày thêm ra mấy cách chấm nữa. Những cách nầy cũng do Tàu mà ra, nhưng An Nam ta đem ứng dụng không toàn giống với Tàu. 1/ Dấu vòng để chỉ tên người. Người đáng trọng như các bậc vua chúa, thánh hiền, thì dùng dấu ấy. Cái vòng để hở một phần mà đặt vào giữa phía hữu của hai hoặc ba chữ tên. Tức như 文 王 Văn Vương thì cái vòng ở phía hữu của chữ 文 và chữ 王; Tả Khưu Minh 左 丘 明 thì cái vòng suốt cả phía hữu của ba chữ 左 丘 明. 2/ Dấu chấm ngươi. Cũng để chỉ tên người mà là người thường hoặc là người đáng kinh rẽ. Cái tên một chữ thì chấm vào giữa chữ; cái tên hai chữ thì chấm một chấm vào khoảng giữa của hai chữ; cái tên ba chữ thì chấm hai chấm vào khoảng giữa ba chữ. 3/ Dấu sổ chỉ tên đất và tên khác. Gặp tên đất như Huế 化 thì sổ một sổ suốt bên hữu chữ ấy; tên đất hai chữ thì sổ quá giang giữa hai chữ, ba chữ thì sổ quá giang giữa ba chữ mà cũng đều ở bên hữu. Không phải tên đất mà là tên triều đại, như 唐 Đường, 宋 Tống, 丁 Đinh, 黎 Lê, hoặc tên một nước như 高 麗 Cao Ly, 越 南 Việt Nam thì cũng dùng dấu ấy. Cho đến tên sông tên núi cũng vậy. Ba thứ dấu đó chẳng qua dùng để phân biệt những nom propre chứ chẳng có gì lạ, vì chữ Hán không có viết hoa như chữ Tây thì cần phải làm như thế mới phân biệt được. Từ ngày bên Tàu dùng lối văn bạch thoại thì họ cũng đổi luôn lối chấm câu nữa, họ dùng lối của chữ Tây mà có thay đổi một ít. Nhưng hiện nay lối chấm câu ấy (họ gọi là tiêu điểm pháp) ở bên Tàu cũng chưa được duy nhất. Người thì dùng ngay những point, những virgule của Tây; người thì còn dùng những chấm, phết của Tàu. Duy có về nom propre thì bất luận tên người tên đất họ đều làm dấu bằng cái sổ, nhưng cái sổ ở bên tả chữ.}}

• 句 (cú) - a mark that indicates a full stop (。) at the end of a sentence. It is typically a circle or a dot in the bottom-right.
• 讀 (đậu) - a mark that indicates a pause (、) similar to a comma. It is typically a dot or a circle in the bottom-right.

The usage of these two punctuation marks have some flexibility, varying between manuscripts. In some cases, both marks are positioned at the bottom right of the character, while in others, the mark 句 (cú) appears at the bottom right, and 讀 (đậu) is placed at the bottom center. These usages may differ, there were also manuscripts that were not punctuated. Scholars had to either rely on line breaks in the text called 斷句 (đoạn cú) or their mastery of Literary Chinese grammar.

File:Four Tones VN.jpg indicate which corners represent which tones.]]

There were also marks to denote alternative pronunciations, grammar, and errors.

• 圈頭 (dấu khuyên đầu) - These marks were used to indicate what tone was to be used for the character.{{Cite journal |last1=Teiji |first1=Kosukegawa |last2=Whitman |first2=John |date=2018 |title=On the Significance of the Glosses in Vietnamese Classical Chinese Texts |journal=Journal of Vietnamese Studies |volume=13 |issue=3|pages=29–50 |doi=10.1525/vs.2018.13.3.29 }} Circles are drawn at the four corners of the character indicating which tone it should be. For example: 分 (phận - the mark is written top-left, phần - the mark is written bottom-right, and phân - the mark is written bottom-right).
• 草𢶸 (dấu tháu đấm) - a pair of two marks used for shorthand. Often used in Vietnamese cursive, it either could represent repeated characters or a radical.{{Cite journal |last=Nguyễn |first=Tuấn Cường |date=7 October 2019 |title=Research of square scripts in Vietnam: An overview and prospects |url=https://doi.org/10.1177/251385021986116 |journal=Journal of Chinese Writing Systems |volume=3 |issue=3 |pages=6 |doi=10.1177/251385021986116 |doi-broken-date=2024-11-02 |via=SageJournals}} An example is 頭 being written as (⿲丶豆丿).
• 聯珠 (dấu liên châu) - Continuous dots or circles along a sentence to highlight its importance, a type of emphasis mark.
• 塗抹 (dấu đồ mạt) - If a single character is marked with three dots; it signifies an error or mistake and the character is deleted.
• {{Vi-nom|𖿰}} (dấu cá) and {{Vi-nom|𖿱}} (dấu nháy) - These marks were used in written Vietnamese to indicate that the character was being used a phonetic approximation thus should be read with a different reading.{{cite web |last1=Collins |first1=Lee |author2=Ngô Thanh Nhàn |date=6 November 2017 |title=Proposal to Encode Two Vietnamese Alternate Reading Marks |url=https://www.unicode.org/L2/L2017/17373r-viet-alt-reading-marks.pdf}}
• 乙 (dấu ất) - a mark similar to a vertical tilde (~) placed between two characters to indicate reversal of characters.
• dấu vòng - a open circle mark used for respected figures.
• dấu chấm ngươi - similar to the dấu vòng, it is used for common people. A dot is used between the characters.
• dấu sổ - the slash mark indicates place names, dynasties.
• dấu xen - a mark (フ) that indicates that a character (in small gloss) is to be inserted.

Although undergoing current research, it has also been theorized that Vietnamese Literary Chinese texts were read in Vietnamese similar to Japanese kanbun kundoku with annotation marks (レ) appearing on the bottom-left after introductory topic phrases.{{Cite journal |last=Nguyễn |first=Thị Thu Huyền |date=September 2020 |title=ベトナム加点資料の句読点から見た訓読の可能性 |url=https://www.kanken.or.jp/project/data/investigation_incentive_award_2020_nguyen.pdf |journal=訓点語と訓点資料 |volume=145}} Examples include marks marking 者 giả and 而 nhi are supposed to be read as thì and mà.

{{multiple image

| align = center

| direction = horizontal

| width = 150

| image1 = Deletion mark VN.png

| caption1 = 塗抹 (đồ mạt) mark deleting the character 後.

| image2 = Insertion mark VN.png

| caption2 = Dấu xen inserting the character 食.

| image3 = Person mark VN.png

| caption3 = Dấu vòng marking Nguyễn Dữ's name (阮嶼).

| image4 = Reversal mark VN.png

| caption4 = An 乙 (ất) mark reversing the order of 友朋 to 朋友.

| image5 = Tonal marks VN.png

| caption5 = 圈頭點 (dấu khuyên đầu) showing what tone the reading should be.

| image6 = Đầu 頭 cursive with 草𢶸 (tháu đấm).png

| caption6 = The character đầu (頭) written with 草𢶸 (dấu tháu đấm).

}}

File:VA066641 Referendum Diem v. Bao Dai 1955.jpg. There are compound words that were written with a hyphen, "truất phế" ("dethrone"), "suy tôn" ("worship"), and "kết quả" ("result") are written as "truất-phế", "suy-tôn", and "kết-quả" respectively.]]After Vietnam switched to the Vietnamese alphabet, European punctuation was adopted in favor of traditional punctuation.{{Cite web |date=20 September 2006 |title=Các dấu câu trong tiếng Việt (phần 2) |url=https://ngonngu.net/cv_daucau_khxh_02/91#_daucham |website=ngonngu.net}}

• dấu chấm - period, full stop (.); used to mark end of a sentence.
• dấu hỏi - question mark (?); used at the end of an interrogative sentence.
• dấu chấm than (dấu cảm) - exclamation mark (!); used to express strong emotions, commands, or exclamations.
• dấu lửng - ellipsis (...); indicates an unfinished thought, hesitation, or omitted words.
• dấu phẩy - comma (,); Separates elements in a sentence, clarifies meaning, or indicates a pause.
• dấu chấm phẩy - semicolon (;); used to separate clauses in a complex sentence or list items that contain commas.
• dấu hai chấm - colon (:); introduces an explanation, a list, or a quotation.
• dấu (gạch) ngang - dash (—); used to mark the boundary of a parenthetical element.
• dấu gạch nối - hyphen (-); used to link all syllable in polysyllabic loanwords e.g. Niu-tơn (Newton).
• It was also used to link multiple syllables in compound words and names (including nicknames, art names, place names, and location names.), especially during the period when Latin Script (Chữ Quốc Ngữ) started to be used. However, the usage of hyphens for linking compound words wasn't consistent, universal, and standardized, some writers or authors will use it consistently while others may use it relatively or partially. Nowadays, especially after 1975, Vietnamese texts in Vietnam rarely use hyphens to connect compound words.

• dấu ngoặc đơn - parentheses ('); encloses additional information or clarifications.
• dấu ngoặc kép - quotation marks ("); used to enclose direct speech, quotes, or special terms.

• Chinese punctuation
• Korean punctuation
• Emphasis mark

{{Reflist}}

Category:Punctuation of specific languages

Category:Vietnamese language