Yoy language
{{Short description|Language}}
{{Infobox language
|name=Yoy
|nativename=
|speakers=6,000
|date=1990–1995
|ref = e18
|familycolor=Kradai
|fam2=Tai
|fam3=Northern?Pittayaporn classified Yoy as Southwestern Tai, but does not provide supporting analysis.
|nation=
|iso3=yoy
|glotto=yoyy1238
|glottorefname=Yoy
}}
Yoy is a Tai language of Thailand and Laos. The Yoy language is now in the critical endangered state due to a rapid language shift, which may eventually lead to complete language loss.{{Cite thesis |last=Phakkahn |first=Naiyapak|title=Phonology and Grammar Sketch of Yoy |date=2017 |degree=Master of Arts |publisher=California State University, Long Beach |url=https://www.academia.edu/35702725}}
Phonology
= Consonants =
class="wikitable" style="text-align: center"
! colspan="2" | ! Bilabial ! Alveolar ! Palatal ! Velar ! Glottal |
colspan=2|Nasal
| {{IPAlink|m}} | {{IPAlink|n}} | {{IPAlink|ɲ}} | {{IPAlink|ŋ}} | |
---|
rowspan="3" |Stop
! Voiceless | {{IPAlink|p}} | {{IPAlink|t}} | | {{IPAlink|k}} | rowspan="3" | {{IPAlink|ʔ}} |
Aspirated
| {{IPAlink|pʰ}} | {{IPAlink|tʰ}} | |{{IPAlink|kʰ}} |
Voiced
| {{IPAlink|b}} | {{IPAlink|d}} | | |
colspan=2|Affricate
| | | {{IPAlink|tɕ}} | | |
colspan=2|Fricative
| | {{IPAlink|s}} | | | {{IPAlink|h}} |
colspan=2|Approximant
| {{IPAlink|w}} | {{IPAlink|l}} | {{IPAlink|j}} | | |
Only {{IPA|/p t k ʔ m n ŋ j w/}} occur in word-final position. Yoy also has six initial consonant clusters which are {{IPA|/tw-/}}, {{IPA|/kw-/}}, {{IPA|/kʰw-/}}, {{IPA|/sw-/}}, {{IPA|/hw-/}}, and {{IPA|/bw-/}}.
Some words show alternate pronunciations between the initial syllable consonants:
:/jaːk⁵/ ~ /ɲaːk⁵/ to want
:/jaːw²/ ~ /ɲaːw²/ long
:/joːj⁴/ ~ /ɲoːj⁴/ Yoy
= Vowels =
class="wikitable" style="text-align:center"
|+ ! colspan=2 rowspan=2 | ! rowspan=2 | Front ! rowspan=2 | Central ! colspan=2 | Back |
unr.
! rnd. |
---|
colspan=2 | Diphthongs
| {{IPA|ia}} | {{IPA|aɯ}} | {{IPA|ɯa}} | {{IPA|ua}} |
rowspan=4 | Monophthongs
! Close | {{IPAlink|i}}, {{IPAlink|iː}} | | {{IPAlink|ɯ}}, {{IPAlink|ɯː}} | {{IPAlink|u}}, {{IPAlink|uː}} |
Close-mid
| {{IPAlink|e}}, {{IPAlink|eː}} | | {{IPAlink|ɤ}}, {{IPAlink|ɤː}} | {{IPAlink|o}}, {{IPAlink|oː}} |
Open-mid
| {{IPAlink|æ}}, {{IPAlink|æː}} | | | {{IPAlink|ɔ}}, {{IPAlink|ɔː}} |
Open
| | {{IPAlink|a}}, {{IPAlink|aː}} | | |
Yoy has two different phonemic vowel lengths. There are nine short vowels and nine long vowels. In the word-final open syllables, there is no contrast between short and long vowels, but in closed syllables and non-final open syllables, short and long vowels are distinctive.
= Tones =
Vocabulary
= Numerals =
class="wikitable" |
English
! Yoy |
---|
valign=top
| one | nɯŋ¹ |
valign=top
| two | sɔːŋ³ |
valign=top
| three | saːm³ |
valign=top
| four | siː⁵ |
valign=top
| five | haː⁵ |
valign=top
| six | hok² |
valign=top
| seven | tɕet² |
valign=top
| eight | pæːt⁵ |
valign=top
| nine | kaw¹ |
valign=top
| ten | sip² |
valign=top
| hundred | hoːj⁴ |
valign=top
| thousand | pʰan² |
valign=top |
= Verbs =
class="wikitable" |
English
! Yoy |
---|
valign=top
| to go | paj³ |
valign=top
| to open | pɤːt⁵ |
valign=top
| to dream | pʰan³ |
valign=top
| to fall | tok² |
valign=top
| to wash (clothes) | top² |
valign=top
| to die | taj³ |
valign=top
| to wait | tʰaː⁵ |
valign=top
| to bite | kat² |
valign=top
| to ask | tʰaːm³ |
valign=top
| to think | kʰɯt⁴ |
valign=top
| to throw | kʰwæŋ⁵ |
valign=top
| to smell | dom³ |
valign=top
| to burn | ʔuːt⁵ |
valign=top
| to sit | mep⁵ |
valign=top
| to like | mak⁵ |
valign=top
| to smile | ɲiːm⁴ |
valign=top
| to want | ɲaːk⁵ |
valign=top
| to eat | kin² |
valign=top
| to do | het¹ |
valign=top
| to teach | sɔːn³ |
valign=top
| to run | læn⁴ |
valign=top
| to play | lin⁵ |
valign=top |
= Nouns =
class="wikitable" |
English
! Yoy |
---|
valign=top
| eye | taː³ |
valign=top
| sun | ta¹ wen² |
valign=top
| sky | tʰɔŋ⁴ pʰaː⁵ |
valign=top
| milk | tu² |
valign=top
| skin | kʰiːŋ² |
valign=top
| fire | pʰaj² |
valign=top
| mountain | pʰu¹ kʰaw³ |
valign=top
| fish | paː³ |
valign=top
| wood | pæn⁴ |
valign=top
| tree | kok¹ maj¹ |
valign=top
| tooth | kʰæːw⁵ |
valign=top
| leg | kʰaː³ |
valign=top
| chin | kʰaːŋ² |
valign=top
| egg | kʰaj² |
valign=top
| people | kʰon² |
valign=top
| rice | kʰaːw⁵ |
valign=top
| leaf | baɯʔ³ |
valign=top
| soil | din³ |
valign=top
| water | naːm⁴ |
valign=top
| cloud | mek¹ |
valign=top
| dog | maː³ |
valign=top
| bird | nok⁵ |
valign=top
| blood | lɯat¹ |
valign=top |
= Adjectives =
class="wikitable" |
English
! Yoy |
---|
valign=top
| far | kaj³ |
valign=top
| near, short (distance) | kaɯ⁴ |
valign=top
| old | kaw¹ |
valign=top
| new | maj⁵ |
valign=top
| good | diː³ |
valign=top
| fat | pʰiː² |
valign=top
| beautiful | tɕop² |
valign=top
| red | dæŋ³ |
valign=top
| black | dam³ |
valign=top
| white | kʰaːw⁵ |
valign=top
| soft | ʔon⁵ |
valign=top
| stupid | pɯk² |
valign=top
| wet | ʔɯn³ |
valign=top
| dry | hæŋ⁵ |
valign=top
| big | ɲaɯ² |
valign=top
| few | noj⁵ |
valign=top |