List of replaced loanwords in Turkish
{{short description|Policy of Turkification of Mustafa Kemal Atatürk}}
{{Multiple issues|
{{One source|date=August 2022}}
{{Original research|date=August 2022}}
}}
The replacing of loanwords in Turkish is part of a policy of Turkification of Atatürk. The Ottoman Turkish language had many loanwords from Arabic and Persian, but also European languages such as French, Greek, and Italian origin—which were officially replaced with their Turkish counterparts suggested by the Turkish Language Association ({{langx|tr|Türk Dil Kurumu}}, TDK) during the Turkish language reform, as a part of the cultural reforms—in the broader framework of Atatürk's reforms—following the foundation of the Republic of Turkey.
The TDK, established by Atatürk in 1932 to research the Turkish language, also sought to replace foreign loanwords (mainly Arabic) with their Turkish counterparts. The Association succeeded in removing several hundred Arabic words from the language. While most of the words introduced into the language in this process were newly derived from existing Turkish verbal roots, TDK also suggested using old Turkish words which had not been used in the language for centuries; like yanıt, birey, gözgü. Most of these words are widely used today, whereas their predecessors are considered archaic. Some words were used before language reform too but they were used much less than the Persian ones. Some words were taken from rural areas but most of them had different meanings, like ürün. Mongolian also played an important role too, because Mongolian preserved the old Turkic borrowings, such as ulus and çağ.
There are generational differences in vocabulary preference. While those born before the 1940s tend to use the old Arabic-origin words (even the obsolete ones), younger generations commonly use the newer expressions. Some new words have not been widely adopted, in part because they failed to convey the intrinsic meanings of their old equivalents. Many new words have taken up somewhat different meanings, and cannot necessarily be used interchangeably with their old counterpart. Historically, Arabic was the language of the mosque and Persian was the language of education and poetry. A deliberate usage of either (eschewing the usage of a "western" word) often implies a religious subtext or romanticism, respectively. Similarly, the use of European words may be favored to impart a perceived "modern" character. The use of "pure Turkic" words may be employed as an expression of nationalism or as a linguistic "simplification".
Replaced loanwords of Arabic origin
The list gives the Ottoman Turkish word, the modern spelling of the word in Turkish (as suggested by TDK), the modern Turkish equivalent, and its meaning in English. Arabs also used the following words as loanwords for their language.
class="wikitable"
! scope="col" | Ottoman Turkish word and its transliteration ! scope="col" | Modern spelling of the Ottoman Turkish word ! scope="col" | Modern Turkish equivalent ! scope="col" | Meaning in English ! scope="col" | Remarks | |||
{{lang|ota|عفو ايتمك}} {{lang|ota-Latn|afv etmek}}* | {{lang|tr|affetmek}}
| {{lang|tr|bağışlamak}} | to forgive
| From the Persian {{lang|tr|bağışla–}} "to spare."{{cite book |last1=Lewis |first1=Geoffrey |title=Turkish Grammar |date=2000 |publisher=Oxford University Press |location=Oxford, United Kingdom |isbn=0-19-870036-9 |edition=Second }} | |
{{lang|ota|اخلاق}} {{lang|ota-Latn|ahlak}}* | {{lang|tr|ahlak}}
| {{lang|tr|töre}} | customs, ethics
| From the Old Turkic noun {{lang|otk|töre}} "customary law." | |
{{lang|ota|عائله}} {{lang|ota-Latn|aile}}* | {{lang|tr|aile}}
| {{lang|tr|ocak}}** | family | |
{{lang|ota|عقبه}} {{lang|ota-Latn|akabe}} | {{lang|tr|akabe}}
| {{lang|tr|geçit}} | passage | |
{{lang|ota|عقد}} {{lang|ota-Latn|akd}}*, {{lang|ota|مقاوله}} {{lang|ota-Latn|mukavele}} | {{lang|tr|akit}}, {{lang|tr|mukavele}}
| {{lang|tr|sözleşme}}, {{lang|tr|anlaşma}}, {{lang|tr|bağıt}} | contract | |
{{lang|ota|عقل}} {{lang|ota-Latn|akl, akıl}}* | {{lang|tr|akıl}}
| {{lang|tr|us}}** | wisdom | |
{{lang|ota|علاقه}} {{lang|ota-Latn|alaka}}* | {{lang|tr|alaka(lı)}}
| {{lang|tr|ilgi(li)}} | relevant, related to
| From the Old Turkic root {{lang|tr|il–}} "to tie loosely" and "to touch." | |
{{lang|ota|علامت}} {{lang|ota-Latn|alamet}} | {{lang|tr|alamet}}
| {{lang|tr|önsezi}} | premonition | |
{{lang|ota|عمه}} {{lang|ota-Latn|amme}} | {{lang|tr|amme}}
| {{lang|tr|sargı}} | bandage | |
{{lang|ota|عامل}} {{lang|ota-Latn|amil}} | {{lang|tr|amil}}
| {{lang|tr|etken}} | factor | |
{{lang|ota|عملیه}} {{lang|ota-Latn|ameliye}} | {{lang|tr|ameliye}}
| {{lang|tr|işlem}} | operation, process | |
{{lang|ota|عامه}} {{lang|ota-Latn|amme}} | {{lang|tr|amme}}
| {{lang|tr|kamu}} | public, community
| From the Middle Persian adjective "{{lang|pal|kamu}}" "all." | |
{{lang|ota|عمودی}} {{lang|ota-Latn|amudi}} | {{lang|tr|amudi}}
| {{lang|tr|dikey}} | perpendicular; the Arabic survives in the expression amuda kalkmak. | |
{{lang|ota|عنعنه}} {{lang|ota-Latn|a'nane}} | {{lang|tr|anane}}
| {{lang|tr|gelenek}}, {{lang|tr|görenek}} | tradition
| Created by İsmet İnönü in 1947, from the root {{lang|tr|gel–}} "to come." | |
{{lang|ota|عنعنوی}} {{lang|ota-Latn|a'nanevi}} | {{lang|tr|ananevi}}
| {{lang|tr|geleneksel}} | customary
| | Created by İsmet İnönü in 1947, from the root {{lang|tr|gel–}} "to come." | |
{{lang|ota|عسكر}} {{lang|ota-Latn|asker}}* | {{lang|tr|asker}}
| {{lang|tr|sü}}**, {{lang|tr|çeri}}** | soldier
| The Turkish words are used in specific contexts such as {{lang|tr|subay}}, "army officer" and {{lang|tr|yeniçeri}} "janissary"). | |
{{lang|ota|عصر}} {{lang|ota-Latn|asr}}* | {{lang|tr|asır}}
| {{lang|tr|yüzyıl}} | century
| A compound formed by {{lang|tr|yüz}} "one hundred" and {{lang|tr|yıl}} "year." The replacement does not preserve the distinction between "century" and "hundred years." The distinction is sometimes important: Speaking in 2020, "yedi asır kadar önce" (some seven centuries ago), has a margin of error of some 60 or 70 years and may refer to 1260–1380, whereas "yedi yüzyıl kadar önce" refers to 1320. | |
{{lang|ota|بارز}} {{lang|ota-Latn|bariz}}* | {{lang|tr|bariz}}
| {{lang|tr|kesin}}, {{lang|tr|belli}} | obvious, accurate | |
{{lang|ota|بسیط}} {{lang|ota-Latn|basit}}* | {{lang|tr|basit}}
| {{lang|tr|kolay}} | easy, simple | |
{{lang|ota|بعضی}} {{lang|ota-Latn|bazı}}* | {{lang|tr|bazı}}
| {{lang|tr|kimi}} | some (pronoun)
| | |
{{lang|ota|بیاض}} {{lang|ota-Latn|beyaz}}* | {{lang|tr|beyaz}}
| {{lang|tr|ak}} | white
| The Arabic word and the Turkish word are used in somewhat different contexts: "beyaz" translates as "fair" or "(white) clean" | |
{{lang|ota|جامعه}} {{lang|ota-Latn|cami'a}}* | {{lang|tr|camia}}
| {{lang|tr|topluluk}} | community | |
{{lang|ota|جبراً}} {{lang|ota-Latn|cebren}} | {{lang|tr|cebren}}
| {{lang|tr|zorla}} | forcefully | |
{{lang|ota|جلسه}} {{lang|ota-Latn|celse}} | {{lang|tr|celse}}
| {{lang|tr|oturum}} | (law) hearing, session | |
{{lang|ota|جماعت}} {{lang|ota-Latn|cema'at}}* | {{lang|tr|cemaat}}
| {{lang|tr|kurultay}} | society
| | From the Mongolian {{lang|mn|kurilta}} "assembly of the nobles." | |
{{lang|ota|جمعیت}} {{lang|ota-Latn|cem'iyet}}* | {{lang|tr|cemiyet}}
| {{lang|tr|toplum}} | society | |
{{lang|ota|جنوب}} {{lang|ota-Latn|cenub}} | {{lang|tr|cenup}}
| {{lang|tr|güney}} | south
| From the old Turkic {{lang|tr|Gün}} "sun" or "day," conserved in some Anatolian dialects to mean "sunny place." | |
{{lang|ota|جراحت}} {{lang|ota-Latn|cerahat}} | {{lang|tr|cerahat}}
| {{lang|tr|irin}} | pus
| | |
{{lang|ota|جریان}} {{lang|ota-Latn|cereyan}}* | {{lang|tr|cereyan}}
| {{lang|tr|akım}} | flow | |
{{lang|ota|جواب}} {{lang|ota-Latn|cevab}}* | {{lang|tr|cevap}}
| {{lang|tr|yanıt}} | answer | |
{{lang|ota|جهاز}} {{lang|ota-Latn|cihaz}}* | {{lang|tr|cihaz}}
| {{lang|tr|aygıt}} | apparatus
| | |
{{lang|ota|جواری}} {{lang|ota-Latn|civarı}}* | {{lang|tr|civarı}}
| {{lang|tr|dolayları}} | approximately, around
| | |
{{lang|ota|جمله}} {{lang|ota-Latn|cümle}}* | {{lang|tr|cümle}}
| {{lang|tr|tümce}}** | sentence | |
{{lang|ota|دفعه}} {{lang|ota-Latn|def'a}}*, {{lang|ota|کره}} {{lang|ota-Latn|kere}}* | {{lang|tr|defa, kere}}
| {{lang|tr|kez}} | times (repetition)
| Both {{lang|tr|defa}} and {{lang|tr|kere}} are still in popular use. | |
{{lang|ota|دفینه}} {{lang|ota-Latn|define}}* | {{lang|tr|define}}
| {{lang|tr|gömü}}** | treasure
| From the root {{lang|tr|göm–}} "to bury." | |
{{lang|ota|دلیل}} {{lang|ota-Latn|delil}}* | {{lang|tr|delil}}
| {{lang|tr|kanıt}} | evidence
| | |
{{lang|ota|دور}} {{lang|ota-Latn|devr}}* | {{lang|tr|devir}}
| {{lang|tr|çağ}} | era
| Borrowed from Mongolian, which itself is from Old Turkic {{lang|otk|çak}}. | |
{{lang|ota|دوره}} {{lang|ota-Latn|devre}}* | {{lang|tr|devre}}
| {{lang|tr|dönem}} | semester | |
{{lang|ota|ابعاد}} {{lang|ota-Latn|eb'ad}} | {{lang|tr|ebat}}
| {{lang|tr|boyut}} | dimension, size
| From the noun {{lang|tr|boy}} "length" | |
{{lang|ota|ابدی}} {{lang|ota-Latn|ebedi}}* | {{lang|tr|ebedî}}
| {{lang|tr|sonsuz}} | forever
| The Turkish word literally means "without-end." | |
{{lang|ota|جد}} {{lang|ota-Latn|cedd}} | {{lang|tr|cet}}
| {{lang|tr|ata}} | ancestry
| The Turkish word literally means "father." | |
{{lang|ota|اجل}} {{lang|ota-Latn|ecel}}* | {{lang|tr|ecel}}
| {{lang|tr|ölüm}} | (predestined time of) death
| From the root {{lang|tr|öl–}} "to die." | |
{{lang|ota|اجنبی}} {{lang|ota-Latn|ecnebi}} | {{lang|tr|ecnebi}}
| {{lang|tr|el}}, {{lang|tr|yad}} | stranger, foreigner
| | |
{{lang|ota|ادبیات}} {{lang|ota-Latn|edebiyat}}* | {{lang|tr|edebiyat}}
| {{lang|tr|yazın}}** | literature
| From the root {{lang|tr|yaz–}} "to write." | |
{{lang|ota|اهمیت}} {{lang|ota-Latn|ehemmiyet}} | {{lang|tr|ehemmiyet}}
| {{lang|tr|önem}} | importance
| | |
{{lang|ota|البسه}} {{lang|ota-Latn|elbise}}* | {{lang|tr|elbise}}
| {{lang|tr|giysi}} | cloth
| From the root {{lang|tr|giy–}} "to wear." | |
{{lang|ota|امر}} {{lang|ota-Latn|emir}}* | {{lang|tr|emir}}
| {{lang|tr|buyruk}} | order, command | |
{{lang|ota|امنیت}} {{lang|ota-Latn|emniyet}}* | {{lang|tr|emniyet}}
| {{lang|tr|güvenlik}} | security
| From the noun {{lang|tr|güven}} "trust." | |
{{lang|ota|اثر}} {{lang|ota-Latn|eser}}* | {{lang|tr|eser}}
| {{lang|tr|yapıt}} | production (music, film) | |
{{lang|ota|اسیر}} {{lang|ota-Latn|esir}}* | {{lang|tr|esir}}
| {{lang|tr|tutsak}} | hostage | |
{{lang|ota|اطراف}} {{lang|ota-Latn|etraf}}* | {{lang|tr|etraf}}
| {{lang|tr|ortalık}} | surroundings, surrounding area | |
{{lang|ota|اوراق}} {{lang|ota-Latn|evrak}}* | {{lang|tr|evrak}}
| {{lang|tr|belge}} | paper document
| In Arabic, {{lang|ar-Latn|evrāk}} is the plural of {{lang|ar-Latn|vārāk}}; in modern Turkish, {{lang|tr|evrak}} is used as often a singular, although it should be used as a plural of {{lang|tr|varak}}. | |
{{lang|ota|أول}} {{lang|ota-Latn|evvel}}* | {{lang|tr|evvel}}
| {{lang|tr|önce}} | before
| Using the adjective {{lang|tr|ön}} "front" as a prefix. | |
{{lang|ota|فعال}} {{lang|ota-Latn|fa'al}}* | {{lang|tr|faal}}
| {{lang|tr|etkin}} | active
| From the root {{lang|tr|et–}} "to do." | |
{{lang|ota|فائض}} {{lang|ota-Latn|faiz}}* | {{lang|tr|faiz}}
| {{lang|tr|ürem}}**, {{lang|tr|getiri}} | interest (monetary)
| From the root {{lang|tr|ür–}} "to produce." | |
{{lang|ota|فقیر}} {{lang|ota-Latn|fakir}}* | {{lang|tr|fakir}}
| {{lang|tr|yoksul}} | poor
| From the root {{lang|tr|yok–}} "to not exist." | |
{{lang|ota|فرض}} {{lang|ota-Latn|farz}}* | {{lang|tr|farz}}
| {{lang|tr|varsayım}} | assumption | |
{{lang|ota|فائده}} {{lang|ota-Latn|faide}}* | {{lang|tr|fayda}}
| {{lang|tr|yarar}} | benefit, utility
| | |
{{lang|ota|فن}} {{lang|ota-Latn|fenn}}*, {{lang|ota|علم}} {{lang|ota-Latn|ilm}}* | {{lang|tr|fen, ilim}}
| {{lang|tr|bilim}} | science
| From the root {{lang|tr|bil–}} "to know." | |
{{lang|ota|فیضان}} {{lang|ota-Latn|feyezan}} | {{lang|tr|feyezan}}
| {{lang|tr|taşkın}} | flood | |
{{lang|ota|فرقه}} {{lang|ota-Latn|fırka}}* | {{lang|tr|fırka}}
| {{lang|tr|topluluk}} | group | |
{{lang|ota|فرقت}} {{lang|ota-Latn|fırkat}} | {{lang|tr|fırkat}}
| {{lang|tr|ayrılık}} | disparity | |
{{lang|ota|فكر}} {{lang|ota-Latn|fikr, fikir}}* | {{lang|tr|fikir}}
| {{lang|tr|görüş}} | opinion
| From the root {{lang|tr|gör–}} "to see." | |
{{lang|ota|فعل}} {{lang|ota-Latn|fi'il}}* | {{lang|tr|fiil}}
| {{lang|tr|eylem}} | verb
| From the root {{lang|tr|ey–}} "to do." | |
{{lang|ota|غرب}} {{lang|ota-Latn|garb}} | {{lang|tr|garp}}
| {{lang|tr|batı}} | west
| From the root {{lang|tr|bat–}} "to sink." | |
{{lang|ota|غیر}} {{lang|ota-Latn|gayr}} | {{lang|tr|gayri}}
| {{lang|tr|olmayan}}, {{lang|tr|başka}}, {{lang|tr|dışı}} | non-, other
| | |
{{lang|ota|غذا}} {{lang|ota-Latn|gıda*, gıza}} | {{lang|tr|gıda}}
| {{lang|tr|besin}} | food
| | |
{{lang|ota|حادثه}} {{lang|ota-Latn|hadise}}* | {{lang|tr|hadise}}
| {{lang|tr|olay}} | event, happening, fact, occurrence
| From the root {{lang|tr|ol-}}, meaning "to be", "to become". | |
{{lang|ota|حافظه}} {{lang|ota-Latn|hafıza}}* | {{lang|tr|hafıza}}
| {{lang|tr|bellek}} | memory
| The new word is commonly used in electronics, like computer memory, i.e. {{lang|tr|önbellek}} for cache | |
{{lang|ota|خفیف}} {{lang|ota-Latn|hafif}}* | {{lang|tr|hafif}}
| {{lang|tr|yeğni}}** | light (in weight)
| The Turkish word is rarely used. | |
{{lang|ota|حفریات}} {{lang|ota-Latn|hafriyat}} | {{lang|tr|hafriyat}}
| {{lang|tr|kazı}} | excavation | |
{{lang|ota|حق}} {{lang|ota-Latn|hakk}}* | {{lang|tr|hak}}
| {{lang|tr|pay}} | portion
| | |
{{lang|ota|حقیقت}} {{lang|ota-Latn|hakikat}}* | {{lang|tr|hakikat}}
| {{lang|tr|gerçek}} | reality
| | |
{{lang|ota|حاكم}} {{lang|ota-Latn|hakim}}* | {{lang|tr|hâkim}}
| {{lang|tr|yargıç}} | judge
| | |
{{lang|ota|حال}} {{lang|ota-Latn|hal}}, {{lang|ota|وضعیت}} {{lang|ota-Latn|vaz'iyet}}* | {{lang|tr|hâl, vaziyet}}
| {{lang|tr|durum}} | situation | |
{{lang|ota|خلیطه}} {{lang|ota-Latn|halita}} | {{lang|tr|halita}}
| {{lang|tr|alaşım}} | alloy
| | |
{{lang|ota|حامل}} {{lang|ota-Latn|hamile}}* | {{lang|tr|hamile}}
| {{lang|tr|gebe}} | pregnant
| | |
{{lang|ota|خراب}} {{lang|ota-Latn|harab}}* | {{lang|tr|harap}}
| {{lang|tr|yıkık}} | ruin | |
{{lang|ota|حرارت}} {{lang|ota-Latn|harâret}} | {{lang|tr|hararet}}
| {{lang|tr|ısı}}, {{lang|tr|sıcaklık}} | heat, temperature
| The old word can be used in both meanings in Turkish language. | |
{{lang|ota|حركت}} {{lang|ota-Latn|hareket}}* | {{lang|tr|hareket}}
| {{lang|tr|devinim}}** | movement, motion
| | |
{{lang|ota|حرف}} {{lang|ota-Latn|harf}}* | {{lang|tr|harf}}
| {{lang|tr|yazaç}}, {{lang|tr|imce}}** | letter
| | |
{{lang|ota|حسرة}} {{lang|ota-Latn|hasra}}* | {{lang|tr|hasret}}
| {{lang|tr|özlem}} | longing
| | |
{{lang|ota|حساس}} {{lang|ota-Latn|hassas}}* | {{lang|tr|hassas}}
| {{lang|tr|duyarlı}} | sensitive | |
{{lang|ota|حشره}} {{lang|ota-Latn|haşere}}* | {{lang|tr|haşere}}
| {{lang|tr|böcek}} | insect
| | |
{{lang|ota|خطا}} {{lang|ota-Latn|hatâ}}*, {{lang|ota|قصور}} {{lang|ota-Latn|kusûr}}* | {{lang|tr|hata, kusur}}
| {{lang|tr|yanlış}} | mistake
| | |
{{lang|ota|حطب}} {{lang|ota-Latn|hatb}} | {{lang|tr|hatab}}
| {{lang|tr|odun}} | wood
| | |
{{lang|ota|ﺧﻄﻮﺍﺕ}} {{lang|ota-Latn|hatavat}} | {{lang|tr|hatavat}}
| {{lang|tr|adımlar}} | steps
| | |
{{lang|ota|خاطره}} {{lang|ota-Latn|hatıra}}* | {{lang|tr|hatıra}}
| {{lang|tr|anı}} | memoir | |
{{lang|ota|حیات}} {{lang|ota-Latn|hayat}}*, {{lang|ota|عمر}} {{lang|ota-Latn|ömr}}* | {{lang|tr|hayat, ömür}}
| {{lang|tr|yaşam}}, {{lang|tr|dirim}}** | life
| From the root {{lang|tr|yaşa–}} "to live." | |
{{lang|ota|حیثیت}} {{lang|ota-Latn|haysiyet}} | {{lang|tr|haysiyet}}
| {{lang|tr|saygınlık}} | respectability | |
{{lang|ota|هضم}} {{lang|ota-Latn|hazm}}* | {{lang|tr|hazım}}
| {{lang|tr|sindirim}} | digestion
| | |
{{lang|ota|هدیه}} {{lang|ota-Latn|hediye}}* | {{lang|tr|hediye}}
| {{lang|tr|armağan}} | gift
| | |
{{lang|ota |هيئت}} {{lang|ota-Latn|hey'et}}* | {{lang|tr|heyet}}
| {{lang|tr|kurul}} | board (company) | |
{{lang|ota|حدت}} {{lang|ota-Latn|hiddet}}* | {{lang|tr|hiddet}}
| {{lang|tr|kızgınlık}}, {{lang|tr|öfke}} | anger
| | |
{{lang|ota|حكایه}} {{lang|ota-Latn|hikaye}}* | {{lang|tr|hikâye}}
| {{lang|tr|öykü}} | story | |
{{lang|ota|خلاف}} {{lang|ota-Latn|hilâf}} | {{lang|tr|hilaf}}
| {{lang|tr|karşıt}} | contrary
| From the noun {{lang|tr|karşı}} "opposite." | |
{{lang|ota|حس}} {{lang|ota-Latn|hiss}}* | {{lang|tr|his}}
| {{lang|tr|duygu}} | feeling
| From the root {{lang|tr|duy–}} "to feel." | |
{{lang|ota|خواجه}} {{lang|ota-Latn|hoca}}* | {{lang|tr|hoca}}
| {{lang|tr|öğretmen}} | teacher
| From the root {{lang|tr|öğret-}}, meaning "to teach". | |
{{lang|ota|حدود}} {{lang|ota-Latn|hudut}} | {{lang|tr|hudut}}
| {{lang|tr|sınır}} | border. | |
{{lang|ota|حقوق}} {{lang|ota-Latn|hukuk}}* | {{lang|tr|hukuk}}
| {{lang|tr|tüze}}** | (judiciary) law | |
{{lang|ota|خلاصه}} {{lang|ota-Latn|hulasa}} | {{lang|tr|hulasa}}
| {{lang|tr|özet}} | summary
| | |
{{lang|ota|خصوص}} {{lang|ota-Latn|husus}}* | {{lang|tr|husus}}
| {{lang|tr|konu}} | subject
| Coined in 1935 from the root {{lang|tr|kon–}} "to be placed." | |
{{lang|ota|حضور}} {{lang|ota-Latn|huzur}}* | {{lang|tr|huzur}}
| {{lang|tr|dirlik}}** | comfort
| | |
{{lang|ota|حجره}} {{lang|ota-Latn|hücre}}* | {{lang|tr|hücre}}
| {{lang|tr|göze}}** | cell
| | |
{{lang|ota|هجوم}} {{lang|ota-Latn|hücum}}* | {{lang|tr|hücum}}
| {{lang|tr|saldırı}} | attack | |
{{lang|ota|حرمت}} {{lang|ota-Latn|hürmet}}* | {{lang|tr|hürmet}}
| {{lang|tr|saygı}} | respect | |
{{lang|ota |ارثیت}} {{lang|ota-Latn|ırsiyet}} | {{lang|tr|ırsiyet}}
| {{lang|tr|kalıtım}} | heredity | |
{{lang|ota|اصرار}} {{lang|ota-Latn|ısrar}}* | {{lang|tr|ısrar}}
| {{lang|tr|üsteleme}} | insisting
| From the adjective {{lang|tr|üst}} "above." | |
{{lang|ota|اصطلاح}} {{lang|ota-Latn|ıstılah}} | {{lang|tr|ıstılah}}
| {{lang|tr|terim}} | term
| Borrowed from Persian. | |
{{lang|ota|اجتماع}} {{lang|ota-Latn|içtima}} | {{lang|tr|içtima}}
| {{lang|tr|kavuşum}} | new moon (astronomy)
| | |
{{lang|ota|اجتماعی}} {{lang|ota-Latn|ictimai}} | {{lang|tr|içtimai}}
| {{lang|tr|toplumsal}} | communal | |
{{lang|ota|اداره}} {{lang|ota-Latn|idare}}* | {{lang|tr|idare}}
| {{lang|tr|yönetim}} | administration | |
{{lang|ota|ادرار}} {{lang|ota-Latn|idrar}}* | {{lang|tr|idrar}}
| {{lang|tr|sidik}} | urine
| The original meaning of the Arabic word is "the action of yielding milk". The Turkish word is derived from an old Turkic verb {{lang|otk|siymek}}, meaning "to urinate". | |
{{lang|ota|افاده}} {{lang|ota-Latn|ifade}}* | {{lang|tr|ifade}}
| {{lang|tr|anlatım}} | narration
| From the root {{lang|tr|anlat–}} "to explain." | |
{{lang|ota|افتخار}} {{lang|ota-Latn|iftihâr}}* | {{lang|tr|iftihar}}
| {{lang|tr|övünme}} | pride
| From the root {{lang|tr|öv–}} "to praise." | |
{{lang|ota|احتراس}} {{lang|ota-Latn|ihtiras}} | {{lang|tr|ihtiras}}
| {{lang|tr|tutku}} | passion
| From the root {{lang|tr|tut–}} "to hold." | |
{{lang|ota|احتوا}} {{lang|ota-Latn|ihtiva}} | {{lang|tr|ihtiva etmek}}
| {{lang|tr|içermek}} | to comprise
| From the adjective {{lang|tr|iç}} "inside." | |
{{lang|ota|احتياج}} {{lang|ota-Latn|ihtiyac}}* | {{lang|tr|ihtiyaç}}
| {{lang|tr|gereksinme}}, {{lang|tr|gereksinim}} | need
| {{lang|ar-Latn|iħtiyāj}} is an Arabic verbal-noun form of {{lang|ar-Latn|iħtāj}}, meaning "need" | |
{{lang|ota|اختيار}} {{lang|ota-Latn|ihtiyar}}* | {{lang|tr|ihtiyar}}
| {{lang|tr|yaşlı}} | old (age)
| | From the noun {{lang|tr|yaş}} "age." | |
{{lang|ota|احتياط}} {{lang|ota-Latn|ihtiyat}} | {{lang|tr|ihtiyat}}
| {{lang|tr|yedek}} | backup, spare
| | |
{{lang|ota|احتياطلی}} {{lang|ota-Latn|ihtiyatlı}}* | {{lang|tr|ihtiyatlı}}
| {{lang|tr|uyanık}} | wide-awake
| From the root {{lang|tr|uyan–}} "to arouse." | |
{{lang|ota|اقتباس}} {{lang|ota-Latn|iktibas}} | {{lang|tr|iktibas}}
| {{lang|tr|alıntı}} | copying (in literature; referencing)
| From the root {{lang|tr|al–}} "to take" | |
{{lang|ota|الهه}} {{lang|ota-Latn|ilahe}} | {{lang|tr|ilahe}}
| {{lang|tr|tanrıça}} | goddess Tanrı (God) + –ça of Serbo-Croatian
| Serbo-Croat supplied the feminine suffix, –ça, which Turkish lacked. | |
{{lang|ota|علاوه}} {{lang|ota-Latn|'ilave}}* | {{lang|tr|ilave}}
| {{lang|tr|ek}} | addition
| | |
{{lang|ota|الهام}} {{lang|ota-Latn|ilham}}* | {{lang|tr|ilham}}
| {{lang|tr|esin}} | inspiration
| | |
{{lang|ota|عمار}} {{lang|ota-Latn|'imar}}* | {{lang|tr|imar}}
| {{lang|tr|bayındırlık}}** | construction, development
| | |
{{lang|ota|امكان}} {{lang|ota-Latn|imkân}}* | {{lang|tr|imkân}}
| {{lang|tr|olanak}} | opportunity, possibility | |
{{lang|ota|املا}} {{lang|ota-Latn|imlâ}}* | {{lang|tr|imla}}
| {{lang|tr|yazım}} | orthography | |
{{lang|ota|امتداد}} {{Transliteration|ota|imtidad}} | {{lang|tr|imtidad}}
| {{lang|tr|uzay}} | space | |
{{lang|ota|امتحان}} {{lang|ota-Latn|imtihân}} | {{lang|tr|imtihan}}
| {{lang|tr|sınav}}, {{lang|tr|yazılı}} | examination
| From the Tatar root {{lang|tt|sına–}} "to test." | |
{{lang|ota|امتياز}} {{lang|ota-Latn|imtiyâz}}* | {{lang|tr|imtiyaz}}
| {{lang|tr|ayrıcalık}} | privilege
| From the adjective {{lang|tr|ayrı}} "separate." | |
{{lang|ota|انحسار}} {{lang|ota-Latn|inhisâr}} | {{lang|tr|inhisar}}
| {{lang|tr|tekel}} | monopoly
| Ömer Asım Aksoy coined from {{lang|tr|tekel}} "single hand." | |
{{lang|ota|انطباع}} {{lang|ota-Latn|intiba}} | {{lang|tr|intiba}}
| {{lang|tr|izlenim}} | impression
| | |
{{lang|ota|انتخاب}} {{lang|ota-Latn|intihab}} | {{lang|tr|intihab}}
| {{lang|tr|seçim}} | election
| From the root {{lang|tr|seç–}} "to choose." | |
{{lang|ota|انتحال}} {{lang|ota-Latn|intihal}} | {{lang|tr|intihal}}
| {{lang|tr|aşırma}} | plagiarism
| From the root {{lang|tr|aşır–}} "to steal." | |
{{lang|ota|ابتدائی}} {{lang|ota-Latn|ibtidâ‘î}} | {{lang|tr|iptidai}}
| {{lang|tr|ilkel}} | primary; primitive
| From the word {{lang|tr|ilk}} "first." | |
{{lang|ota|ارتفاع}} {{lang|ota-Latn|irtifâʻ}}* | {{lang|tr|irtifa}}
| {{lang|tr|yükseklik}} | altitude
| The old word is only used in aviation, as in "the altitude of the plane". | |
{{lang|ota|ارثی}} {{lang|ota-Latn|irsî}}* | {{lang|tr|irsi}}
| {{lang|tr|kalıtsal}}, {{lang|tr|kalıtımsal}} | hereditary
| From the root {{lang|tr|kal–}} "to remain." | |
{{lang|ota|اسم}} {{lang|ota-Latn|ism}}* | {{lang|tr|isim}}
| {{lang|tr|ad}} | name
| | |
{{lang|ota|اسكان}} {{lang|ota-Latn|iskan}}* | {{lang|tr|iskân}}
| {{lang|tr|konut}} | abode | |
{{lang|ota|استخدام}} {{lang|ota-Latn|istihdam}}* | {{lang|tr|istihdam}}
| {{lang|tr|dağıtım}} | distribution | |
{{lang|ota|استحصال}} {{lang|ota-Latn|istihsal}} | {{lang|tr|istihsal}}
| {{lang|tr|üretim}} | production | |
{{lang|ota|استقامت}} {{lang|ota-Latn|istikamet}}* | {{lang|tr|istikamet}}
| {{lang|tr|yön}} | direction
| | |
{{lang|ota|استقلال}} {{lang|ota-Latn|istiklal}}* | {{lang|tr|istiklal}}
| {{lang|tr|bağımsızlık}} | independence, freedom | |
{{lang|ota|استراحت}} {{lang|ota-Latn|istirâhat}}* | {{lang|tr|istirahat}}
| {{lang|tr|dinlenme}} | rest
| From the root {{lang|tr|dinlen–}} "to rest." | |
{{lang|ota|استثمار}} {{lang|ota-Latn|istismar}}* | {{lang|tr|istismar}}
| {{lang|tr|sömürge}} | colony | |
{{lang|ota|استثقال}} {{lang|ota-Latn|istiskal}} | {{lang|tr|istiskal }}
| {{lang|tr|aşağılama}} | abasement
| | |
{{lang|ota|استثنا}} {{lang|ota-Latn|istisna}}* | {{lang|tr|istisna}}
| {{lang|tr|aykırı}} | exception
| | |
{{lang|ota|اشارت}} {{lang|ota-Latn|işaret}}* | {{lang|tr|işaret}}
| {{lang|tr|gösterge}} | indicator | |
{{lang|ota|اشتغال}} {{lang|ota-Latn|iştigal}} | {{lang|tr|iştigal}}
| {{lang|tr|uğraş}}, {{lang|tr|uğraşı}} | occupation
| | |
{{lang|ota|اشتراك}} {{lang|ota-Latn|iştirak}}* | {{lang|tr|iştirak}}
| {{lang|tr|ortaklık}} | association
| | |
{{lang|ota|اتمام}} {{lang|ota-Latn|itmam}}* | {{lang|tr|itmam}}
| {{lang|tr|tamamlama}} | completion
| From the adjective {{lang|tr|tam}} "complete, full." | |
{{lang|ota|ایضاح}} {{lang|ota-Latn|izah}}* | {{lang|tr|izah}}
| {{lang|tr|açıklama}} | clarification
| From the root {{lang|tr|aç–}} "to open." | |
{{lang|ota|ازدواج}} {{lang|ota-Latn|izdivac}} | {{lang|tr|izdivaç}}
| {{lang|tr|evlilik}} | marriage
| From the noun {{lang|tr|ev}} "house." | |
{{lang|ota|قابلیت}} {{lang|ota-Latn|kâbiliyet}}* | {{lang|tr|kabiliyet}}
| {{lang|tr|yetenek}}, {{lang|tr|yeti}} | talent, ability | |
{{lang|ota|قادر}} {{lang|ota-Latn|kader}}* | {{lang|tr|kader}}
| {{lang|tr|yazgı}} | fate | |
{{lang|ota|قفه}} {{lang|ota-Latn|kafa}}* | {{lang|tr|kafa}}
| {{lang|tr|baş}} | head
| | |
{{lang|ota|كافی}} {{lang|ota-Latn|kafi}} | {{lang|tr|kâfi}}
| {{lang|tr|yeter}} | enough | |
{{lang|ota|قاعده}} {{lang|ota-Latn|ka'ide}} | {{lang|tr|kaide}}
| {{lang|tr|taban}} | floor
| | |
{{lang|ota|كائنات}} {{lang|ota-Latn|ka'inat}}* | {{lang|tr|kâinat}}
| {{lang|tr|evren}} | universe
| | |
{{lang|ota|قلب}} {{lang|ota-Latn|kalb}}* | {{lang|tr|kalp}}
| {{lang|tr|yürek}} | heart
| | |
{{lang|ota|قانون}} {{lang|ota-Latn|kanan}}* | {{lang|tr|kanun}}
| {{lang|tr|yasa}} | law
| Borrowed from Mongolian. | |
{{lang|ota|قانون اساسى}} {{lang|ota-Latn|kanunuesasi}} | {{lang|tr|kanunuesasi}}
| {{lang|tr|anayasa}} | constitution (law)
| Literally "mother law." | |
{{lang|ota|قافیه}} {{lang|ota-Latn|kâfiye}}* | {{lang|tr|kafiye}}
| {{lang|tr|uyak}} | rhyme
| From the root {{lang|tr|uy–}} "to comply, fit." | |
{{lang|ota|كانون اول}} {{lang|ota-Latn|kanan-ı evvel}} | | {{lang|tr|aralık}} | December
| "Aralık" was adopted during the drafting of the 1945 Constitution because it occurred in the text. With the new name for December it became the subject of jokes on the theme that the transition from December to January—Aralıktan Ocağa—now meant passing through the gap into the fire. | |
{{lang|ota|كانون ثانی}} {{lang|ota-Latn|kanan-ı sânî}} | | {{lang|tr|ocak}} | January
| "Ocak," the new name for January preserves the meaning of kânun "hearth." | |
{{lang|ota|كلمه}} {{lang|ota-Latn|kelime}}* | {{lang|tr|kelime}}
| {{lang|tr|sözcük}}, {{lang|tr|söz}} | word | |
{{lang|ota|قرمزی}} {{lang|ota-Latn|kırmızı}}*
( actually has persian root) | {{lang|tr|kırmızı}} | {{lang|tr|al}}**, {{lang|tr|kızıl}} | red
| The Arabic and the Turkish words are used in somewhat different contexts. {{lang|tr|kızıl}} is mostly used for red hair. | ||
{{lang|ota|قسم}} {{lang|ota-Latn|kısm}}* | {{lang|tr|kısım}}
| {{lang|tr|bölüm}} | part
| From the root {{lang|tr|böl–}} "to divide." | |
{{lang|ota|كتاب}} {{lang|ota-Latn|kitab}}* | {{lang|tr|kitap}}
| {{lang|tr|betik}}** | book
| From the Old Turkic root {{lang|otk|biti–}} "to write". Some say it is a loanword from Chinese word {{lang|zh|筆}}, meaning "brush" but it lacks evidence | |
{{lang|ota|كفر}} {{lang|ota-Latn|küfr}}* | {{lang|tr|küfür}}
| {{lang|tr|sövme}}** | curse | |
{{lang|ota|قوت}} {{lang|ota-Latn|kuvvet}}* | {{lang|tr|kuvvet}}
| {{lang|tr|güç}}, {{lang|tr|erk}} | power, force
| In physics, the old word is used for "force" and the new word is used for "power". | |
{{lang|ota|كلیت}} {{lang|ota-Latn|külliyet}} | {{lang|tr|külliyet}}
| {{lang|tr|tüm}} | whole
| | |
{{lang|ota|كره}} {{lang|ota-Latn|küre}}* | {{lang|tr|küre}}
| {{lang|tr|yuvar}}** | sphere
| | |
{{lang|ota|لطیفه}} {{lang|ota-Latn|latife}} | {{lang|tr|latife}}
| {{lang|tr|şaka}} | joke
| The new word is also of Arabic origin (from the word {{lang|ar|şaḳā}} ({{lang|ar|شقاء}})), meaning "pity, being unfortunate" | |
{{lang|ota|لسان}} {{lang|ota-Latn|lisan}}* | {{lang|tr|lisan}}
| {{lang|tr|dil}} | language
| {{lang|tr|dil}} means both tongue in the physical sense and language, while "lisan" only means tongue in the language sense. | |
{{lang|ota|لغات}} {{lang|ota-Latn|lügat}} | {{lang|tr|lügat}}
| {{lang|tr|sözlük}} | dictionary
| | |
{{lang|ota|لزوملو}} {{lang|ota-Latn|lüzumlu}}* | {{lang|tr|lüzumlu}}
| {{lang|tr|gerekli}} | necessary
| | |
{{lang|ota| ﻣﻌﺎﺭﻒ}} {{lang|ota-Latn|ma'arif}} | {{lang|tr|maarif}}
| {{lang|tr|eğitim}} | education
| | |
{{lang|ota|معاش}} {{lang|ota-Latn|ma'aş}}* | {{lang|tr|maaş}}
| {{lang|tr|aylık}} | salary
| From the noun {{lang|tr|ay}} "moon, month" | |
{{lang|ota|معبد}} {{lang|ota-Latn|ma'bed}}* | {{lang|tr|mabet}}
| {{lang|tr|tapınak}} | temple
| From the root {{lang|tr|tap–}} "to worship." | |
{{lang|ota|مادی}} {{lang|ota-Latn|maddi}}* | {{lang|tr|maddi}}
| {{lang|tr|özdeksel}}** | material, materialistic
| The Turkish word is exclusively used in the context of philosophy. | |
{{lang|ota|مفصل}} {{lang|ota-Latn|mafsal}} | {{lang|tr|mafsal}}
| {{lang|tr|eklem}} | ligament
| The old word is used for "hinge" (non-anatomical). | |
{{lang|ota|مغدور}} {{lang|ota-Latn|mağdur}}* | {{lang|tr|mağdur}}
| {{lang|tr|kıygın}}** | wronged, injured
| The new word is almost never used. | |
{{lang|ota|مغلوبیت}} {{lang|ota-Latn|mağlubiyat}}* | {{lang|tr|mağlubiyet}}
| {{lang|tr|yenilgi}} | defeat
| From the root {{lang|tr|yen–}} "to defeat." | |
{{lang|ota|محلى}} {{lang|ota-Latn|mahalli}} | {{lang|tr|mahalli}}
| {{lang|tr|yöresel}} | regional
| | |
{{lang|ota|محفوظ}} {{lang|ota-Latn|mahfuz}} | {{lang|tr|mahfuz}}
| {{lang|tr|saklı}} | hidden
| From the root {{lang|tr|sakla–}} "to hide." | |
{{lang|ota|مخلوق}} {{lang|ota-Latn|mahluk}} | {{lang|tr|mahluk}}
| {{lang|tr|yaratık}} | creature
| From the root {{lang|tr|yarat–}} "to create." | |
{{lang|ota|محصول}} {{lang|ota-Latn|mahsul}}* | {{lang|tr|mahsul}}
| {{lang|tr|ürün}} | product
| The new word actually meant "weed". | |
{{lang|ota|مخصوص}} {{lang|ota-Latn|mahsûs}}* | {{lang|tr|mahsus}}
| {{lang|tr|özgü}} | peculiar
| | |
{{lang|ota|مقصد}} {{lang|ota-Latn|maksad}}*, {{lang|ota|غایه}} {{lang|ota-Latn|gaye}}*, {{lang|ota|هدف}} {{lang|ota-Latn|hedef}}* | {{lang|tr|maksat, gaye, hedef}}
| {{lang|tr|amaç}}, {{lang|tr|erek}} | goal
| | |
{{lang|ota|معقول}} {{lang|ota-Latn|ma'kul}}* | {{lang|tr|makul}}
| {{lang|tr|uygun}}, {{lang|tr|elverişli}} | reasonable
| From the root {{lang|tr|uy–}} "to comply." | |
{{lang|ota|معنه}} {{lang|ota-Latn|ma'na}}* | {{lang|tr|mana}}
| {{lang|tr|anlam}} | meaning
| From the root {{lang|tr|anla–}} "to comprehend." | |
{{lang|ota|معنوی}} {{lang|ota-Latn|manevî}}* | {{lang|tr|manevî}}
| {{lang|tr|tinsel}}** | moral, spiritual
| The Turkish word is exclusively used in the context of philosophy. | |
{{lang|ota|مانع}} {{lang|ota-Latn|mani'}} | {{lang|tr|mani}}
| {{lang|tr|engel}} | obstacle
| | |
{{lang|ota|مصرف}} {{lang|ota-Latn|masraf}}* | {{lang|tr|masraf}}
| {{lang|tr|gider}}, {{lang|tr|harcama}} | cost
| From the root {{lang|tr|git–}} "to go, leave." | |
{{lang|ota|مطبعه}} {{lang|ota-Latn|matba'a}}* | {{lang|tr|matbaa}}
| {{lang|tr|basım evi }} | printing
| From the root {{lang|tr|bas–}} "to press." | |
{{lang|ota|مبدأ}} {{lang|ota-Latn|mebde'}} | {{lang|tr|mebde}}
| {{lang|tr|başlangıç}} | beginning
| | |
{{lang|ota|مجاز}} {{lang|ota-Latn|mecaz}}, {{lang|ota|استعاره}} {{lang|ota-Latn|isti'are}} | {{lang|tr|mecaz}}
| {{lang|tr|iğretileme}}, {{lang|tr|eğretileme}} | metaphor
| Arabic word almost only used in literature. | |
{{lang|ota|مجبور}} {{lang|ota-Latn|mecbur}}* | {{lang|tr|mecbur}}
| {{lang|tr|zorunlu}} | obligation, obligatory
| Both the new and the old words can be used as either a noun or an adjective. | |
{{lang|ota|مجهول}} {{lang|ota-Latn|mechul}}* | {{lang|tr|meçhul}}
| {{lang|tr|bilinmeyen}} | unknown
| From the root {{lang|tr|bil–}} "to know." | |
{{lang|ota|مدنی}} {{lang|ota-Latn|medeni}}* | {{lang|tr|medeni}}
| {{lang|tr|uygar}} | civil
| Borrowed from Uyghur. | |
{{lang|ota|مدنیت}} {{lang|ota-Latn|medeniyet}}* | {{lang|tr|medeniyet}}
| {{lang|tr|uygarlık}} | civilization
| From the name of the Uyghur {{lang|tr|Uygur}}, who established an advanced civilization in Eastern Turkestan in the tenth to twelfth centuries. | |
{{lang|ota|مفهوم}} {{lang|ota-Latn|mefhum}} | {{lang|tr|mefhum}}
| {{lang|tr|kavram}} | concept
| From the root {{lang|tr|kavra–}} "to grasp, understand." | |
{{lang|ota|مکروه}} {{lang|ota-Latn|mekrıh}} | {{lang|tr|mekruh}}
| {{lang|tr|iğrenç}} | disgusting
| | |
{{lang|ota|مملكت}} {{lang|ota-Latn|memleket}}* | {{lang|tr|memleket}}
| {{lang|tr|ülke}} | country
| The old word is used for "one's native region" | |
{{lang|ota|ﻣﻨﺸﺄ}} {{lang|ota-Latn|menşe'}} | {{lang|tr|menşe}}
| {{lang|tr|kök}} | root
| | |
{{lang|ota|مراسم}} {{lang|ota-Latn|merasim}} | {{lang|tr|merasim}}
| {{lang|tr|tören}} | ceremony
| | |
{{lang|ota|مساحه}} {{lang|ota-Latn|mesaha}} | {{lang|tr|mesaha}}
| {{lang|tr|yüzölçüm}} | area, measure of
| From the root {{lang|tr|ölç–}} "to measure." | |
{{lang|ota|مرثیه}} {{lang|ota-Latn|mersiye}} | {{lang|tr|mersiye}}
| {{lang|tr|ağıt}} | elegy
| | |
{{lang|ota|مسافه}} {{lang|ota-Latn|mesafe}}* | {{lang|tr|mesafe}}
| {{lang|tr|uzaklık}} | distance | |
{{lang|ota|مثانه}} {{lang|ota-Latn|mesane}}* | {{lang|tr|mesane}}
| {{lang|tr|sidik kesesi}} | urinary bladder
| | |
{{lang|ota|مثلا}} {{lang|ota-Latn|mesela}}* | {{lang|tr|mesela}}
| {{lang|tr|örneğin}} | for example
| | |
{{lang|ota|مسعود}} {{lang|ota-Latn|mes'ud}}* | {{lang|tr|mesut}}
| {{lang|tr|mutlu}}, {{lang|tr|sevinçli}} | happy
| Arabic word almost never used alone in daily speech, mostly used together with the new word in the saying "mutlu mesut". | |
{{lang|ota|مسؤولیت}} {{lang|ota-Latn|mes'uliyet}} | {{lang|tr|mesuliyet}}
| {{lang|tr|sorumluluk}} | responsibility
| | |
{{lang|ota|مشهور}} {{lang|ota-Latn|meşhur}}* | {{lang|tr|meşhur}}
| {{lang|tr|ünlü}} | famous
| From the noun {{lang|tr|ün}} "fame." | |
{{lang|ota|مشروبات}} {{lang|ota-Latn|meşrubat}}* | {{lang|tr|meşrubat}}
| {{lang|tr|içecek}} | beverage
| From the root {{lang|tr|iç–}} "to drink." | |
{{lang|ota|موقع}} {{lang|ota-Latn|mevki'}} {{lang|ota|مكان}} {{lang|ota-Latn|mekan}}* | {{lang|tr|mevki, mekân}}
| {{lang|tr|yer}}, {{lang|tr|konum}} | location | |
{{lang|ota|موضع}} {{lang|ota-Latn|mevzi'}} | {{lang|tr|mevzi}}
| {{lang|tr|bölge}} | location
| From the root {{lang|tr|böl–}} "to divide." | |
{{lang|ota|میدان}} {{lang|ota-Latn|meydan}}*, {{lang|ota|ساحه}} {{lang|ota-Latn|saha}} | {{lang|tr|meydan, saha}}
| {{lang|tr|alan}}** | open area, plaza
| While the new word is used mainly in mathematics (as in the "area" of a triangle), it is seldom used with the same meaning of the old words except in compound words like {{lang|tr|havaalanı}} (airport), not {{lang|tr|hava meydanı}} (older version). | |
{{lang|ota|میل}} {{lang|ota-Latn|meyl}} | {{lang|tr|meyil}}
| {{lang|tr|eğim, eğilim}} | inclination
| From the root {{lang|tr|eğil–}} "to incline." | |
{{lang|ota|مزار}} {{lang|ota-Latn|mezar}}* | {{lang|tr|mezar}}
| {{lang|tr|gömüt}}** | cemetery
| From the root {{lang|tr|göm–}} "to bury." | |
{{lang|ota|منطقه}} {{lang|ota-Latn|mıntıka}} | {{lang|tr|mıntıka}}
| {{lang|tr|bölge}} | region
| From the root {{lang|tr|böl–}} "to divide." | |
{{lang|ota|ملت}} {{lang|ota-Latn|millet}}* | {{lang|tr|millet}}
| {{lang|tr|ulus}} | nation
| From the Mongolian noun {{lang|mn|uluş}} "confederation of people." | |
{{lang|ota|مراث}} {{lang|ota-Latn|miras}}* | {{lang|tr|miras}}
| {{lang|tr|kalıt}}** | inheritance | |
{{lang|ota|مسافر}} {{lang|ota-Latn|misafir}}* | {{lang|tr|misafir}}
| {{lang|tr|konuk}} | guest | |
{{lang|ota|مثال}} {{lang|ota-Latn|misal}}* | {{lang|tr|misal}}
| {{lang|tr|örnek}} | example
| | |
{{lang|ota|مسكين}} {{lang|ota-Latn|miskin}}* | {{lang|tr|miskin}}
| {{lang|tr|uyuşuk}}, {{lang|tr|mıymıntı}} | lazy
| From the root {{lang|tr|uyuş–}} "to numb." | |
{{lang|ota|معامله}} {{lang|ota-Latn|mu'amele}}* | {{lang|tr|muamele}}
| {{lang|tr|davranış}} | treatment, behavior
| From the root {{lang|tr|davran–}} "to behave." | |
{{lang|ota|معما}} {{lang|ota-Latn|mu'amma}} | {{lang|tr|muamma}}
| {{lang|tr|bilmece}} | puzzle, trivia
| From the root {{lang|tr|bil–}} "to know." | |
{{lang|ota|معاصر}} {{lang|ota-Latn|mu'asır}} | {{lang|tr|muasır}}
| {{lang|tr|çağdaş}}, {{lang|tr|güncel}} | contemporary
| | |
{{lang|ota|معاون}} {{lang|ota-Latn|mu'avin}}* | {{lang|tr|muavin}}
| {{lang|tr|yardımcı}} | helper
| | |
{{lang|ota|معجزه}} {{lang|ota-Latn|mu'cize}}* | {{lang|tr|mucize}}
| {{lang|tr|tansık}}** | miracle
| The new word is almost never used. | |
{{lang|ota|مغدی}} {{lang|ota-Latn|mugaddi}} | {{lang|tr|mugaddi}}
| {{lang|tr|besleyici}} | nourisher
| | |
{{lang|ota|مغالطه}} {{lang|ota-Latn|mugalata}} | {{lang|tr|mugalata}}
| {{lang|tr|yanıltmaca}} | deceptive statement
| From the root {{lang|tr|yanılt–}} "to mislead." | |
{{lang|ota|مغنی، مغنیه}} {{lang|ota-Latn|muganni, muganniye}} | {{lang|tr|muganni, muganniye}}
| {{lang|tr|şarkıcı}} | singer | |
{{lang|ota|مغایرت}} {{lang|ota-Latn|mugayeret}} | {{lang|tr|mugayeret}}
| {{lang|tr|aykırılık}} | irregularity
| | |
{{lang|ota|مغایر}} {{lang|ota-Latn|mugayir}} | {{lang|tr|mugayir}}
| {{lang|tr|aykırı}} | irregular
| The old word has only remained as a legal term meaning "adverse". | |
{{lang|ota|مخابره}} {{lang|ota-Latn|muhabere}} | {{lang|tr|muhabere}}
| {{lang|tr|iletişim}}, {{lang|tr|iletişme}} | communication
| From the root {{lang|tr|ilet–}} "to transmit." | |
{{lang|ota|مهاجرت}} {{lang|ota-Latn|muhaceret}} | {{lang|tr|muhaceret}}
| {{lang|tr|göç}} | emigration
| From the root {{lang|tr|göç–}} "to move." | |
{{lang|ota|مهاجم}} {{lang|ota-Latn|muhacim}} | {{lang|tr|muhacim}}
| {{lang|tr|saldıran}}, {{lang|tr|saldırıcı}} | attacker, offender
| From the root {{lang|tr|saldır–}} "to attack." | |
{{lang|ota|مهاجر}} {{lang|ota-Latn|muhacir}} | {{lang|tr|muhacir}}
| {{lang|tr|göçmen}} | immigrant
| From the root {{lang|tr|göç–}} "to move." | |
{{lang|ota|محدب}} {{lang|ota-Latn|muhaddeb}} | {{lang|tr|muhaddep}}
| {{lang|tr|dış bükey}} | convex
| | From the root {{lang|tr|bük–}} "to bend." | |
{{lang|ota|محافظه}} {{lang|ota-Latn|muhafaza}}* | {{lang|tr|muhafaza}}
| {{lang|tr|koruma}} | conservation
| From the root {{lang|tr|koru–}} "to protect." | |
{{lang|ota|محافظ}} {{lang|ota-Latn|muhafız}} | {{lang|tr|muhafız}}
| {{lang|tr|koruyucu}} | protector
| From the root {{lang|tr|koru–}} "to protect." | |
{{lang|ota|محاكمه}} {{lang|ota-Latn|muhakeme}}* | {{lang|tr|muhakeme}}
| {{lang|tr|yargılama}}, {{lang|tr|uslamlama}} | judgment, argumentation
| | |
{{lang|ota|محقق}} {{lang|ota-Latn|muhakkak}}* | {{lang|tr|muhakkak}}
| {{lang|tr|kesin(likle)}} | certain(ly)
| | |
{{lang|ota|محقق}} {{lang|ota-Latn|muhakkik}} | {{lang|tr|muhakkik}}
| {{lang|tr|soruşturmacı}} | investigator
| From the root {{lang|tr|sor–}} "to ask." | |
{{lang|ota|محال}} {{lang|ota-Latn|muhal}} | {{lang|tr|muhal}}
| {{lang|tr|olanaksız}} | impossible
| From the root {{lang|tr|ol–}} "to exist." | |
{{lang|ota|مخالفت}} {{lang|ota-Latn|muhalefet}}* | {{lang|tr|muhalefet}}
| {{lang|tr|karşıtlık}} | opposition | |
{{lang|ota|مخمن}} {{lang|ota-Latn|muhammen}} | {{lang|tr|muhammen}}
| {{lang|tr|oranlanan}}, {{lang|tr|ön görülen}} | pre-determined
| | |
{{lang|ota|مخمس}} {{lang|ota-Latn|muhammes}} | {{lang|tr|muhammes}}
| {{lang|tr|beşgen}} | pentagon
| From the noun {{lang|tr|beş}} "five." | |
{{lang|ota|محاربه}} {{lang|ota-Latn|muharebe}}, {{lang|ota|حرب}} {{lang|ota-Latn|harb}} | {{lang|tr|muharebe, harp}}
| {{lang|tr|savaş}} | war
| | |
{{lang|ota|محارب}} {{lang|ota-Latn|muharib}} | {{lang|tr|muharip}}
| {{lang|tr|savaşçı}} | warrior
| | |
{{lang|ota|محرر}} {{lang|ota-Latn|muharrer}} | {{lang|tr|muharrer}}
| {{lang|tr|yazılı}}, {{lang|tr|yazılmış}} | written | |
{{lang|ota|محرك}} {{lang|ota-Latn|muharrik}} | {{lang|tr|muharrik}}
| {{lang|tr|kışkırtıcı}}, {{lang|tr|ayartıcı}} | provoker
| From the root {{lang|tr|kışkırt–}} "to provoke." | |
{{lang|ota|محاصره}} {{lang|ota-Latn|muhasara}} | {{lang|tr|muhasara}}
| {{lang|tr|kuşatma}} | siege | |
{{lang|ota|محاسبه}} {{lang|ota-Latn|muhasebe}}* | {{lang|tr|muhasebe}}
| {{lang|tr|saymanlık}}** | accounting, bookkeeping | |
{{lang|ota|محاسبجی}} {{lang|ota-Latn|muhasebeci}}* | {{lang|tr|muhasebeci}}
| {{lang|tr|sayman}}** | accountant, bookkeeper | |
{{lang|ota|محتمل}} {{lang|ota-Latn|muhtemel}}* | {{lang|tr|muhtemel}}
| {{lang|tr|olası}} | possible
| From the root {{lang|tr|ol–}} "to happen." | |
{{lang|ota|محتویات}} {{lang|ota-Latn|muhteviyat}} | {{lang|tr|muhteviyat}}
| {{lang|tr|içindekiler}} | ingredients
| From the adjective {{lang|tr|iç}} "inside." | |
{{lang|ota|مقدس}} {{lang|ota-Latn|mukaddes}} | {{lang|tr|mukaddes}}
| {{lang|tr|kutsal}} | sacred
| | |
{{lang|ota|منتظم}} {{lang|ota-Latn|muntazam}} | {{lang|tr|muntazam}}
| {{lang|tr|düzgün}}, {{lang|tr|düzenli}} | tidy | |
{{lang|ota|مربع}} {{lang|ota-Latn|murabba'}} | {{lang|tr|murabba}}
| {{lang|tr|kare}} | square
| A loanword from the French {{lang|fr|carré}}. | |
{{lang|ota|معتدل}} {{lang|ota-Latn|mu'tedil}} | {{lang|tr|mutedil}}
| {{lang|tr|ılım(lı)}} | moderate(ly)
| | |
{{lang|ota|موفقیت}} {{lang|ota-Latn|muvaffakıyyet}} | {{lang|tr|muvaffakiyet}}
| {{lang|tr|başarı}} | success
| From the root {{lang|tr|başar–}} "to succeed (in)." | |
{{lang|ota|مبالغه}} {{lang|ota-Latn|mübalaga}} | {{lang|tr|mübalağa}}
| {{lang|tr|abartı}} | exaggeration
| From the root {{lang|tr|abart–}} "to exaggerate." | |
{{lang|ota|مجادله}} {{lang|ota-Latn|mücadele}}* | {{lang|tr|mücadele}}
| {{lang|tr|çaba}}, {{lang|tr|uğraş}} | endeavor
| | |
{{lang|ota|مجرد}} {{lang|ota-Latn|mücerrit}} | {{lang|tr|mücerrit}}
| {{lang|tr|soyut}} | abstract | |
{{lang|ota|مدافعه}} {{lang|ota-Latn|müdafa'a}} | {{lang|tr|müdafaa}}
| {{lang|tr|koruma}} | sustain, protect, defend
| From the root {{lang|tr|koru–}} "to protect." | |
{{lang|ota|مداخله}} {{lang|ota-Latn|müdahale}}* | {{lang|tr|müdahale}}
| {{lang|tr|karışma}} | intervention
| From the root {{lang|tr|karış–}} "to interfere, meddle with." | |
{{lang|ota|ملازم}} {{lang|ota-Latn|mülazım}} | {{lang|tr|mülazım}}
| {{lang|tr|teğmen}} | lieutenant
| From the Old Turkic {{lang|otk|teğ–}} "to touch," which Turkish retains as {{lang|tr|değ–}}. | |
{{lang|ota|مدت}} {{lang|ota-Latn|müddet}}* | {{lang|tr|müddet}}
| {{lang|tr|süre}} | duration
| From the root {{lang|tr|sür–}} "to last." | |
{{lang|ota|مدركه}} {{lang|ota-Latn|müdrike}} | {{lang|tr|müdrike}}
| {{lang|tr|entelekt}} | intellect (in psychology)
| A loanword from the French {{lang|fr|intellect}} | |
{{lang|ota|مؤدب}} {{lang|ota-Latn|mü'eddeb}} | {{lang|tr|müeddep}}
| {{lang|tr|uslu}} | well behaved, demure
| From the noun {{lang|tr|us}} "intelligence." | |
{{lang|ota|مؤلفات}} {{lang|ota-Latn|mü'elleffat}} | {{lang|tr|müellefat}}
| {{lang|tr|(yazılı) yapıt}} | (written) piece
| From the root {{lang|tr|yap–}} "to make." | |
{{lang|ota|مؤلف، محرر}} {{lang|ota-Latn|mü'ellif, muharrir}} | {{lang|tr|müellif, muharrir}}
| {{lang|tr|yazar}} | writer
| From the root {{lang|tr|yaz–}} "to write." | |
{{lang|ota|مؤمن}} {{lang|ota-Latn|mü'emmen}} | {{lang|tr|müemmen}}
| {{lang|tr|sağlanmış}} | secured
| From the adjective {{lang|tr|sağ}} "alive." | |
{{lang|ota|مؤنث}} {{lang|ota-Latn|mü'ennes}} | {{lang|tr|müennes}}
| {{lang|tr|dişil}} | feminine
| | |
{{lang|ota|مؤسسه}} {{lang|ota-Latn|mü'essese}} | {{lang|tr|müessese}}
| {{lang|tr|kurum}} | foundation
| From the root {{lang|otk|kur–}} "to set up." Kurum is recorded in Tarama Sözlüğü (1963–77) as occurring in two dictionaries from the fourteenth and eighteenth century. | |
{{lang|ota|مؤثر}} {{lang|ota-Latn|mü'essir}} | {{lang|tr|müessir}}
| {{lang|tr|dokunaklı}} | touching
| From the root {{lang|tr|dokun–}} "to touch." | |
{{lang|ota|مؤسس}} {{lang|ota-Latn|mü'essis}} | {{lang|tr|müessis}}
| {{lang|tr|kurucu}} | founder | |
{{lang|ota|مفكره}} {{lang|ota-Latn|müfekkire}} | {{lang|tr|müfekkire}}
| {{lang|tr|düşünce gücü}} | thought capacity
| From the root {{lang|tr|düşün–}} "to think." | |
{{lang|ota|مفرد}} {{lang|ota-Latn|müfred}} | {{lang|tr|müfret}}
| {{lang|tr|tekil}} | singular
| From the adjective {{lang|tr|tek}} "single." | |
{{lang|ota|مفلس}} {{lang|ota-Latn|müflis}} | {{lang|tr|müflis}}
| {{lang|tr|batkın}} | one that's gone bankrupt
| From the root {{lang|tr|bat–}} "to sink." | |
{{lang|ota|مهم}} {{lang|ota-Latn|mühim}}* | {{lang|tr|mühim}}
| {{lang|tr|önemli}} | important
| From the noun {{lang|tr|önem}} "importance." | |
{{lang|ota|مؤمن}} {{lang|ota-Latn|mü'min}} | {{lang|tr|mümin}}
| {{lang|tr|inanan}}, {{lang|tr|inançlı}} | believer
| From the root {{lang|tr|inan–}} "to believe." | |
{{lang|ota|مناسبت}} {{lang|ota-Latn|münasebet}}* | {{lang|tr|münasebet}}
| {{lang|tr|ilişki}} | relation
| From the Old Turkic root {{lang|otk|il–}} "to tie loosely" and "to touch." | |
{{lang|ota|منتخب}} {{lang|ota-Latn|müntehib}} | {{lang|tr|müntehip}}
| {{lang|tr|seçmen}} | voter
| From the root {{lang|tr|seç–}} "to choose." | |
{{lang|ota|مراجعت}} {{lang|ota-Latn|müraca'at}} | {{lang|tr|müracaat}}
| {{lang|tr|başvuru}} | application
| From the root {{lang|tr|başvur–}} "to apply." | |
{{lang|ota|مركب}} {{lang|ota-Latn|mürekkeb}} | {{lang|tr|mürekkep}}
| {{lang|tr|birleşmiş}}, {{lang|tr|birleşik}} | ink
| From the root {{lang|tr|birleş–}} "to unite." | |
{{lang|ota|مرتب}} {{lang|ota-Latn|mürrettib}} | {{lang|tr|mürettip}}
| {{lang|tr|dizgici}} | type setter | |
{{lang|ota|مسابقه}} {{lang|ota-Latn|müsabaka}} | {{lang|tr|müsabaka}}
| {{lang|tr|karşılaşma}} | match, competition | |
{{lang|ota|مسامحه}} {{lang|ota-Latn|müsamaha}} | {{lang|tr|müsamaha}}
| {{lang|tr|hoşgörü}} | tolerance
| From the root {{lang|tr|gör–}} "to see." | |
{{lang|ota|مساوی}} {{lang|ota-Latn|müsavi}} | {{lang|tr|müsavi}}
| {{lang|tr|eşit}} | equal
| From the noun {{lang|tr|eş}} "pair." | |
{{lang|ota|مسدس}} {{lang|ota-Latn|müseddes}} | {{lang|tr|müseddes}}
| {{lang|tr|altıgen}} | hexagon
| From the noun {{lang|tr|altı}} "six." | |
{{lang|ota|مستهجن}} {{lang|ota-Latn|müstehcen}}* | {{lang|tr|müstehcen}}
| {{lang|tr|uygunsuz}} | inappropriate, obscene | |
{{lang|ota|مستملكه}} {{lang|ota-Latn|müstemleke}} | {{lang|tr|müstemleke}}
| {{lang|tr|sömürge}} | colony (exploitee) | |
{{lang|ota|مسوده}} {{lang|ota-Latn|müsvedde}} | {{lang|tr|müsvedde}}
| {{lang|tr|taslak}} | draft
| | |
{{lang|ota|مشابه، مماثل}} {{lang|ota-Latn|muşabbih, mümassil}} | {{lang|tr|müşabih, mümasil}}
| {{lang|tr|benzer}} | similar
| From the root {{lang|tr|benze–}} "to resemble." | |
{{lang|ota|مشابهت}} {{lang|ota-Latn|müşabehet}} | {{lang|tr|müşabehet}}
| {{lang|tr|benzerlik}} | similarity
| From the root {{lang|tr|benze–}} "to resemble." | |
{{lang|ota|مشخص}} {{lang|ota-Latn|müşahhas}} | {{lang|tr|müşahhas}}
| {{lang|tr|somut}} | concrete (in concept, the opposite of abstract)
| | |
{{lang|ota|مشكل}} {{lang|ota-Latn|müşkül}} | {{lang|tr|müşkül}}
| {{lang|tr|çetin}}** | difficult
| | |
{{lang|ota|مشرك}} {{lang|ota-Latn|müşrik}} | {{lang|tr|müşrik}}
| {{lang|tr|çoktanrıcı}} | polytheist
| | |
{{lang|ota|مشتق}} {{lang|ota-Latn|müştak}} | {{lang|tr|müştak}}
| {{lang|tr|türev}} | derivative
| Borrowed from Kazakh, where verbs end not in –mek/–mak, but in –v. | |
{{lang|ota|مشتكی}} {{lang|ota-Latn|müşteki}} | {{lang|tr|müşteki}}
| {{lang|tr|yakınan}}, {{lang|tr|sızlanan}} | one who complains, whiner
| | |
{{lang|ota|مشتملات}} {{lang|ota-Latn|müştemilat}} | {{lang|tr|müştemilat}}
| {{lang|tr|eklenti}} | attachment, appendage
| From the root {{lang|tr|ekle–}} "to add." | |
{{lang|ota|مشترك}} {{lang|ota-Latn|müşterek}} | {{lang|tr|müşterek}}
| {{lang|tr|ortak}} | partner | |
{{lang|ota|مشتری}} {{lang|ota-Latn|müşteri}}* | {{lang|tr|müşteri}}
| {{lang|tr|alıcı}}, {{lang|tr|alımcı}} | customer | |
{{lang|ota|مطالعه}} {{lang|ota-Latn|mütala'a}} | {{lang|tr|mütalâa}}
| {{lang|tr|düşünce}} | thought
| From the root {{lang|tr|düşün–}} "to think." | |
{{lang|ota|متارکه}} {{lang|ota-Latn|mütareke}} | {{lang|tr|mütareke}}
| {{lang|tr|antlaşma}} | armistice | |
{{lang|ota|متعدد}} {{lang|ota-Latn|müte'addid}} | {{lang|tr|müteaddit}}
| {{lang|tr|birçok}} | a lot, many
| | |
{{lang|ota|متعفن}} {{lang|ota-Latn|müte'affin}} | {{lang|tr|müteaffin}}
| {{lang|tr|kokuşuk}} | malodorous
| From the root {{lang|tr|kok–}} "to smell." | |
{{lang|ota|متعهد}} {{lang|ota-Latn|müte'ahhid}}* | {{lang|tr|müteahhit}}
| {{lang|tr|üstenci}}** | contractor
| | |
{{lang|ota|متعاقب}} {{lang|ota-Latn|müte'akib}} | {{lang|tr|müteakip}}
| {{lang|tr|sonra}}, {{lang|tr|ardından}} | after, thereafter
| From the adjective {{lang|tr|arka}} "behind." | |
{{lang|ota|متعاليه}} {{lang|ota-Latn|müte'aliye}} | {{lang|tr|mütealiye}}
| {{lang|tr|deneyüstücülük}} | transcendentalism
| | |
{{lang|ota|متعلق}} {{lang|ota-Latn|müteallik}} | {{lang|tr|müteallik}}
| {{lang|tr|ilişkin}}, {{lang|tr|ilgili}} | related (to)
| From the Old Turkic root {{lang|otk|il–}} "to tie loosely" and "to touch." | |
{{lang|ota|متعمم}} {{lang|ota-Latn|müte'ammim}} | {{lang|tr|müteammim}}
| {{lang|tr|yaygınlaşmış}}, {{lang|tr|genelleşmiş}} | something that has widespread | |
{{lang|ota|متعارفه}} {{lang|ota-Latn|müte'arife}} | {{lang|tr|mütearife}}
| {{lang|tr|belit}}** | axiom
| | |
{{lang|ota|متبقی}} {{lang|ota-Latn|mütebaki}} | {{lang|tr|mütebaki}}
| {{lang|tr|kalan}} | remaining
| From the root {{lang|tr|kal–}} "to remain." | |
{{lang|ota|متبدل}} {{lang|ota-Latn|mütebeddil}} | {{lang|tr|mütebeddil}}
| {{lang|tr|değişen}}, {{lang|tr|kararsız}} | one that changes, undecided
| From the root {{lang|tr|değiş–}} "to change." | |
{{lang|ota|متبسم}} {{lang|ota-Latn|mütebessim}} | {{lang|tr|mütebessim}}
| {{lang|tr|gülümseyen}}, {{lang|tr|güleç}} | one that smiles
| From the root {{lang|tr|gül–}} "to laugh." | |
{{lang|ota|متجانس}} {{lang|ota-Latn|mütecanis}} | {{lang|tr|mütecanis}}
| {{lang|tr|bağdaşık}} | homogenous
| | |
{{lang|ota|متجاوز}} {{lang|ota-Latn|mutecaviz}} | {{lang|tr|mütecaviz}}
| {{lang|tr|saldırgan}} | attacker
| From the root {{lang|tr|saldır–}} "to attack." | |
{{lang|ota|متدين}} {{lang|ota-Latn|mutedeyyin}} | {{lang|tr|mütedeyyin}}
| {{lang|tr|dindar}} | religious
| Borrowed from Persian, where it means "owner of religion." | |
{{lang|ota|متأثر}} {{lang|ota-Latn|müte'essir}} | {{lang|tr|müteessir}}
| {{lang|tr|üzüntülü}} | sad (person)
| From the root {{lang|tr|üz–}} "to aggrieve." | |
{{lang|ota|متفكر}} {{lang|ota-Latn|mütefekkir}} | {{lang|tr|mütefekkir}}
| {{lang|tr|düşünür}} | thinker, intellectual
| From the root {{lang|tr|düşün–}} "to think." | |
{{lang|ota|متفرق}} {{lang|ota-Latn|müteferrik}} | {{lang|tr|müteferrik}}
| {{lang|tr|dağınık}} | untidy
| From the root {{lang|tr|dağıt–}} "to distribute." | |
{{lang|ota|متحمل}} {{lang|ota-Latn|mütehammil}} | {{lang|tr|mütehammil}}
| {{lang|tr|dayanıklı}} | durable
| | |
{{lang|ota|متحرك}} {{lang|ota-Latn|müteharrik}} | {{lang|tr|müteharrik}}
| {{lang|tr|devingen}}, {{lang|tr|oynar}} | mobile
| | |
{{lang|ota|محترم}} {{lang|ota-Latn|muhterem}}* | {{lang|tr|muhterem}}
| {{lang|tr|saygıdeğer}} | honorable
| | |
{{lang|ota|متخصص}} {{lang|ota-Latn|mütehassıs}} | {{lang|tr|mütehassıs}}
| {{lang|tr|uzman}} | expert
| From the Old Turkic noun {{lang|otk|uz}} "skilled craftsman" and the intensive suffix "–man" in {{lang|tr|şişman}} "fat" and {{lang|tr|kocaman}} "huge." | |
{{lang|ota|متشبث}} {{lang|ota-Latn|muteşşebbis}} | {{lang|tr|müteşebbis}}
| {{lang|tr|girişimci}} | entrepreneur
| From the root {{lang|tr|gir–}} "to enter." | |
{{lang|ota|متواضع}} {{lang|ota-Latn|mütevazı'}} * | {{lang|tr|mütevazı}}
| {{lang|tr|alçakgönüllü}} | humble
| | |
{{lang|ota|متوفی}} {{lang|ota-Latn|müteveffa}} | {{lang|tr|müteveffa}}
| {{lang|tr|ölü}}, {{lang|tr|ölmüş}} | dead
| From the root {{lang|tr|öl–}} "to die." | |
{{lang|ota|متفق}} {{lang|ota-Latn|müttefik}}* | {{lang|tr|müttefik}}
| {{lang|tr|bağlaşık}}** | ally | |
{{lang|ota|مزایده}} {{lang|ota-Latn|müzayede}} | {{lang|tr|müzayede}}
| {{lang|tr|açık arttırma}} | auction
| | |
{{lang|ota|مزمن}} {{lang|ota-Latn|müzmin}} | {{lang|tr|müzmin}}
| {{lang|tr|süreğen}} | chronic
| From the root {{lang|tr|sür–}} "to last." | |
{{lang|ota|نادر}} {{lang|ota-Latn|nadir}}*, {{lang|ota|اندر}} {{lang|ota-Latn|ender}}* | {{lang|tr|nadir, ender}}
| {{lang|tr|seyrek}} | rare(ly)
| | |
{{lang|ota|نغمه}} {{lang|ota-Latn|nağme}} | {{lang|tr|nağme}}
| {{lang|tr|ezgi}} | melody
| | |
{{lang|ota|ناقص}} {{lang|ota-Latn|nakıs}}* | {{lang|tr|nakıs}}
| {{lang|tr|eksi}} | minus
| | |
{{lang|ota|نصیحت}} {{lang|ota-Latn|nasihat}}* | {{lang|tr|nasihat}}
| {{lang|tr|öğüt}} | advice, counsel
| | |
{{lang|ota|نظیر}} {{lang|ota-Latn|nazır}} | {{lang|tr|nazır}}
| {{lang|tr|bakan}} | minister
| | |
{{lang|ota|نفس}} {{lang|ota-Latn|nefes}}* | {{lang|tr|nefes}}
| {{lang|tr|soluk}} | breath
| | |
{{lang|ota|نفرة}} {{lang|ota-Latn|nefrat}} | {{lang|tr|nefrat}}
| {{lang|tr|doku}} | hate
| | |
{{lang|ota|نسیج}} {{lang|ota-Latn|nesic}} | {{lang|tr|nesiç}}
| {{lang|tr|doku}} | tissue
| | |
{{lang|ota|نسل}} {{lang|ota-Latn|nesl}}* | {{lang|tr|nesil}}
| {{lang|tr|kuşak}} | generation | |
{{lang|ota|نتیجه}} {{lang|ota-Latn|netice}}* | {{lang|tr|netice}}
| {{lang|tr|sonuç}} | result
| From the combination of old Turkic nouns {{lang|otk|son}} "end" and {{lang|otk|uç}} "latter." | |
{{lang|ota|نزیف}} {{lang|ota-Latn|nezif}} | {{lang|tr|nezif}}
| {{lang|tr|kanama}} | hemorrhage
| From the noun {{lang|tr|kan}} "blood" | |
{{lang|ota|نصف}} {{lang|ota-Latn|nısf}} | {{lang|tr|nısıf}}
| {{lang|tr|yarı(m)}} | half | |
{{lang|ota|نهایت}} {{lang|ota-Latn|nihayet}}* | {{lang|tr|nihayet}}
| {{lang|tr|son(unda)}} | final(ly)
| | |
{{lang|ota|نكاح}} {{lang|ota-Latn|nikah}}* | {{lang|tr|nikâh}}
| {{lang|tr|düğün}} | wedding
| In modern Turkish, {{lang|tr|nikâh}} is generally used for the wedding ceremony, while {{lang|tr|düğün}} is used for the wedding reception or party. | |
{{lang|ota|نسبت}} {{lang|ota-Latn|nisbet}}* | {{lang|tr|nispet}}
| {{lang|tr|oran}} | ratio
| From the Old Turkic noun {{lang|otk|oran}} for "measure," "proportion" or "moderation." | |
{{lang|ota|نطق}} {{lang|ota-Latn|nutk}}* | {{lang|tr|nutuk}}
| {{lang|tr|söylev}} | speech
| Borrowed from Kazakh, where verbs end not in –mek/–mak, but in –v. | |
{{lang|ota|رفاه}} {{lang|ota-Latn|refah}}* | {{lang|tr|refah}}
| {{lang|tr|gönenç}} | prosperity
| | |
{{lang|ota|رغماً}} {{lang|ota-Latn|ragmen}}* | {{lang|tr|rağmen}}
| {{lang|tr|karşın}} | despite, in spite of | |
{{lang|ota|رئیس}} {{lang|ota-Latn|re'is}} | {{lang|tr|reis}}
| {{lang|tr|başkan}} | president
| | |
{{lang|ota|رأی}} {{lang|ota-Latn|re'y}} | {{lang|tr|rey}}
| {{lang|tr|oy}} | vote
| | |
{{lang|ota|رجعت}} {{lang|ota-Latn|ric'at}}* | {{lang|tr|ricat}}
| {{lang|tr|çekilme}} | retreat | |
{{lang|ota|روح}} {{lang|ota-Latn|ruh}}* | {{lang|tr|ruh}}
| {{lang|tr|tin}}** | spirit
| The Turkish word is almost never used, except in the context of philosophy. | |
{{lang|ota|رطوبت}} {{lang|ota-Latn|rutubet}}* | {{lang|tr|rutubet}}
| {{lang|tr|yaşlık}}, {{lang|tr|ıslaklık}} | moisture
| From the adjective {{lang|tr|yaş}} "dank." | |
{{lang|ota|رؤيا}} {{lang|ota-Latn|rü'ya}}* | {{lang|tr|rüya}}
| {{lang|tr|düş}} | dream
| | |
{{lang|ota|سادهّ}} {{lang|ota-Latn|sade}}, {{lang|ota|سائد}} {{lang|ota-Latn|sa'aid}}* | {{lang|tr|sade}}
| {{lang|tr|yalın}} | plain
| The Turkish word is rarely used. | |
{{lang|ota|صفحة}} {{lang|ota-Latn|safha}}* | {{lang|tr|safha}}
| {{lang|tr|evre}}, {{lang|tr|aşama}} | stage, phase
| | |
{{lang|ota|صفرا}} {{lang|ota-Latn|safra}}* | {{lang|tr|safra}}
| {{lang|tr|öd}} | bile
| | |
{{lang|ota|ساحل}} {{lang|ota-Latn|sahil}}* | {{lang|tr|sahil}}
| {{lang|tr|kıyı}} | coast
| | |
{{lang|ota|صاحب}} {{lang|ota-Latn|sahib}}* | {{lang|tr|sahip}}
| {{lang|tr|iye}}** | owner
| The Turkish word is seldom used; however, it is commonly used in the context of grammar when describing the possessive suffix ({{lang|tr|iyelik eki}}) | |
{{lang|ota|سطح}} {{lang|ota-Latn|sath}} | {{lang|tr|satıh}}
| {{lang|tr|yüzey}} | surface
| From the noun {{lang|tr|yüz}} "face." | |
{{lang|ota|سیاره}} {{lang|ota-Latn|seyyare}} | {{lang|tr|seyyare}}
| {{lang|tr|araba}}, {{lang|tr|taşıt}} | car
| {{lang|tr|Araba}} is the outdated expression for "car" in Arabic. The current word in Arabic for car is {{lang|ar-Latn|seyyara}} but in Turkish {{lang|tr|seyyar}}, means "transportable" or given to travel. | |
{{lang|ota|سبب}} {{lang|ota-Latn|sebeb}}* | {{lang|tr|sebep}}
| {{lang|tr|neden}} | reason
| | |
{{lang|ota|سفارت}} {{lang|ota-Latn|safarat}} | {{lang|tr|sefaret}}
| {{lang|tr|büyükelçilik}} | embassy
| | |
{{lang|ota|سلامت}} {{lang|ota-Latn|selamet}} | {{lang|tr|selamet}}
| {{lang|tr|esenlik}} | health, soundness
| | |
{{lang|ota|سما}} {{lang|ota-Latn|sema}} | {{lang|tr|sema}}
| {{lang|tr|gök}} | sky
| | |
{{lang|ota|سنه}} {{lang|ota-Latn|sene}}* | {{lang|tr|sene}}
| {{lang|tr|yıl}} | year
| | |
{{lang|ota|صحت}} {{lang|ota-Latn|sıhhat}} | {{lang|tr|sıhhat}}
| {{lang|tr|sağlık}} | health
| From the adjective {{lang|tr|sağ}} "alive." | |
{{lang|ota|سحر}} {{lang|ota-Latn|sihr}}* | {{lang|tr|sihir}}
| {{lang|tr|büyü}} | magic
| | |
{{lang|ota|صحبت}} {{lang|ota-Latn|sohbet}}* | {{lang|tr|sohbet}}
| {{lang|tr|söyleşi}} | chat
| | From the root {{lang|tr|söyle–}} "to say." | |
{{lang|ota|سؤال}} {{lang|ota-Latn|su'al}} | {{lang|tr|sual}}
| {{lang|tr|soru}} | question
| From the root {{lang|tr|sor–}} "to ask." | |
{{lang|ota|صلح}} {{lang|ota-Latn|sulh}} | {{lang|tr|sulh}}
| {{lang|tr|barış}} | peace
| | |
{{lang|ota|صنع}} {{lang|ota-Latn|suni'}} | {{lang|tr|suni}}
| {{lang|tr|yapay}} | artificial | |
{{lang|ota|سكوت}} {{lang|ota-Latn|sükut}} | {{lang|tr|sükût}}
| {{lang|tr|sessizlik}} | silence
| From the noun {{lang|tr|ses}} "voice." | |
{{lang|ota|شاهد}} {{lang|ota-Latn|şâhid}}* | {{lang|tr|şahit}}
| {{lang|tr|tanık}} | witness
| From the root {{lang|tr|tanı–}} "to recognize." | |
{{lang|ota|شاعر}} {{lang|ota-Latn|şa'ir}}* | {{lang|tr|şair}}
| {{lang|tr|ozan}} | poet
| | |
{{lang|ota|شعير}} {{lang|ota-Latn|şe'ir}} | {{lang|tr|şeir}}
| {{lang|tr|arpa}} | barley
| | |
{{lang|ota|شرق}} {{lang|ota-Latn|şark}} | {{lang|tr|şark}}
| {{lang|tr|doğu}} | east | |
{{lang|ota|شرط}} {{lang|ota-Latn|şart}}* | {{lang|tr|şart}}
| {{lang|tr|koşul}} | condition | |
{{lang|ota|شمال}} {{lang|ota-Latn|şimal}} | {{lang|tr|şimal}}
| {{lang|tr|kuzey}} | north
| From the noun {{lang|tr|kuz}} "side of a mountain out of reach of the sun." Kuzey was also used in some Anatolian dialects, meaning sunless place. | |
{{lang|ota|شعاع}} {{lang|ota-Latn|şu'a'}} | {{lang|tr|şua}}
| {{lang|tr|ışın}} | ray, gleam
| | |
{{lang|ota|تعلق}} {{lang|ota-Latn|taalluk}} | {{lang|tr|taalluk}}
| {{lang|tr|ilinti}} | connection, relation
| From the Old Turkic root {{lang|otk|il–}} "to tie loosely" and "to touch." | |
{{lang|ota|طبقه}} {{lang|ota-Latn|tabaka}}* | {{lang|tr|tabaka}}
| {{lang|tr|katman}} | layer
| From the noun {{lang|tr|kat}} "floor." | |
{{lang|ota|طبيعت}} {{lang|ota-Latn|tabi'at}}* | {{lang|tr|tabiat}}
| {{lang|tr|doğa}} | nature
| From the root {{lang|tr|doğ–}} "to be born." | |
{{lang|ota|طبیعی}} {{lang|ota-Latn|tabi'i}}* | {{lang|tr|tabii}}
| {{lang|tr|doğal}} | natural
| From the root {{lang|tr|doğ–}} "to be born." | |
{{lang|ota|تعبير، افاده}} {{lang|ota-Latn|ta'bîr, ifade}}* | {{lang|tr|tabir, ifade}}
| {{lang|tr|deyiş}}** | narration
| | |
{{lang|ota|تابعیت}} {{lang|ota-Latn|tabiiyet}} | {{lang|tr|tabiiyet}}
| {{lang|tr|uyruk}} | nationality
| The word "milliyet" is more commonly used. | |
{{lang|ota|تحلیل}} {{lang|ota-Latn|tahlil}}* | {{lang|tr|tahlil}}
| {{lang|tr|inceleme}} | (laboratory) test (as in medicine)
| | |
{{lang|ota|تخمین}} {{lang|ota-Latn|tahmin}}* | {{lang|tr|tahmin}}
| {{lang|tr|kestirim}}** | guess, prediction
| From the root {{lang|tr|kes–}} "to cut." | |
{{lang|ota|تعقیب}} {{lang|ota-Latn|taʻkib}}* | {{lang|tr|takip}}
| {{lang|tr|izlem}}** | follow-up
| From the root {{lang|tr|izle–}} "to watch." | |
{{lang|ota|طلب}} {{lang|ota-Latn|ṭaleb}}* | {{lang|tr|talep}}
| {{lang|tr|istek}} | request, demand, wish
| From the root {{lang|tr|iste–}} "to demand, request." | |
{{lang|ota|طلبه}} {{lang|ota-Latn|ṭalebe}} | {{lang|tr|talebe}}
| {{lang|tr|öğrenci}} | student (plural of {{lang|ar|طالب}} {{lang|ar-Latn|ṭâlib}}, "seeker" [of knowledge]) | |
{{lang|ota|تعمیم}} {{lang|ota-Latn|tâmîm}} | {{lang|tr|tâmîm}}
| {{lang|tr|genelge}} | circular, notice
| From the adjective {{lang|tr|genel}} "general." | |
{{lang|ota|تعمير}} {{lang|ota-Latn|taʻmîr}}*, {{lang|ota|تعديلات}} {{lang|ota-Latn|taʻdîlât}}* | {{lang|tr|tamir, tadilat}}
| {{lang|tr|onarım}} | repair, renovation
| From the root {{lang|tr|onar–}} "to repair." | |
{{lang|ota|طرف}} {{lang|ota-Latn|taraf}}* | {{lang|tr|taraf}}
| {{lang|tr|yan}} | side
| | |
{{lang|ota|ترصدات}} {{lang|ota-Latn|tarassut}} | {{lang|tr|tarassut}}
| {{lang|tr|gözetleme}} | observation
| | |
{{lang|ota|تاريخ}} {{lang|ota-Latn|tarih}}* | {{lang|tr|tarih}}
| {{lang|tr|günay}}** | date (in time)
| The Arabic word {{lang|tr|tarih}} also means "history". The Turkish word {{lang|tr|günay}} (literally meaning "day-month") is rarely used. | |
{{lang|ota|تسلط}} {{lang|ota-Latn|tasallut}} | {{lang|tr|tasallut}}
| {{lang|tr|sarkıntılık}} | (sexual) harassment
| From the root {{lang|tr|sark–}} "to dangle from." | |
{{lang|ota|تصور}} {{lang|ota-Latn|tasavvur}} | {{lang|tr|tasavvur}}
| {{lang|tr|canlandırma}}, {{lang|tr|tasarı}} | imagine
| | |
{{lang|ota|تصدیق}} {{lang|ota-Latn|tasdik}} | {{lang|tr|tasdik}}
| {{lang|tr|onay}} | approve
| | |
{{lang|ota|تصحيح}} {{lang|ota-Latn|tashîh}} | {{lang|tr|tashih}}
| {{lang|tr|düzeltme}} | correction
| From the adjective {{lang|tr|düz}} "even, flat." | |
{{lang|ota|تصویر}} {{lang|ota-Latn|tasvir}}* | {{lang|tr|tasvir}}
| {{lang|tr|betimleme}} | description
| | |
{{lang|ota|طیاره}} {{lang|ota-Latn|tayyare}} | {{lang|tr|tayyare}}
| {{lang|tr|uçak}} | airplane
| From the root {{lang|tr|uç–}} "to fly." | |
{{lang|ota|توصيه}} {{lang|ota-Latn|tavsiye}}* | {{lang|tr|tavsiye}}
| {{lang|tr|salık}} | advice
| | |
{{lang|ota|تعادل}} {{lang|ota-Latn|te'adül}} | {{lang|tr|teadül}}
| {{lang|tr|denklik}} | equivalence
| From the adjective {{lang|tr|denk}} "equal." | |
{{lang|ota|تعامل}} {{lang|ota-Latn|te'amül}} | {{lang|tr|teamül}}
| {{lang|tr|tepkime, davranış}} | reaction, behavior
| From the root {{lang|tr|davran–}} "to behave." | |
{{lang|ota|تبسم}} {{lang|ota-Latn|tebessüm}} | {{lang|tr|tebessüm}}
| {{lang|tr|gülümseme}} | smile
| From the root {{lang|tr|gül–}} "to laugh." | |
{{lang|ota|تبدیل}} {{lang|ota-Latn|tebdil}} | {{lang|tr|tebdil}}
| {{lang|tr|değişiklik}} | change
| From the root {{lang|tr|değiş–}} "to change." | |
{{lang|ota|تبريك}} {{lang|ota-Latn|tebrîk}}* | {{lang|tr|tebrik}}
| {{lang|tr|kutlama}} | congratulate
| From the root {{lang|tr|kutla–}} "to celebrate." | |
{{lang|ota|تجلى}} {{lang|ota-Latn|tecelli}} | {{lang|tr|tecelli}}
| {{lang|tr|belirme}} | emerge, appear
| | |
{{lang|ota|تجسم}} {{lang|ota-Latn|tecessüm}} | {{lang|tr|tecessüm}}
| {{lang|tr|görünme}} | appearance, manifestation
| From the root {{lang|tr|gör–}} "to see." | |
{{lang|ota|تجربه}} {{lang|ota-Latn|tecrübe}}* | {{lang|tr|tecrübe}}
| {{lang|tr|deneyim}} | experience | |
{{lang|ota|تجهیزات}} {{lang|ota-Latn|techizat}}* | {{lang|tr|teçhizat}}
| {{lang|tr|donanım}} | equipment
| | |
{{lang|ota|تداوی}} {{lang|ota-Latn|tedavi}}* | {{lang|tr|tedavi}}
| {{lang|tr|sağaltım}}** | therapy
| | |
{{lang|ota|تدبیر}} {{lang|ota-Latn|tedbîr}}* | {{lang|tr|tedbir}}
| {{lang|tr|önlem}} | precaution
| From the root {{lang|tr|önle–}} "to prevent." | |
{{lang|ota|تدریسات}} {{lang|ota-Latn|tedrisat}} | {{lang|tr|tedrisat}}
| {{lang|tr|öğretim}} | teaching
| | |
{{lang|ota|تأثر}} {{lang|ota-Latn|te'essür}} | {{lang|tr|teessür}}
| {{lang|tr|üzüntü}} | agony
| From the root {{lang|tr|üz–}} "to aggrieve." | |
{{lang|ota|تكامل}} {{lang|ota-Latn|tekamül}} | {{lang|tr|tekâmül}}
| {{lang|tr|evrim}}, {{lang|tr|başkalaşım}} | maturation, metamorphosis, evolution
| | |
{{lang|ota|تقاعد}} {{lang|ota-Latn|tekaʻüd}} | {{lang|tr|tekaüt}}
| {{lang|tr|emeklilik}} | retirement
| | |
{{lang|ota|تكفل}} {{lang|ota-Latn|tekeffül}} | {{lang|tr|tekeffül}}
| {{lang|tr|yükümlenme}} | standing surety
| | |
{{lang|ota|تكلیف}} {{lang|ota-Latn|teklif}}* | {{lang|tr|teklif}}
| {{lang|tr|öneri}} | proposal
| From the root {{lang|tr|öner–}} "to propose." | |
{{lang|ota|تكرار}} {{lang|ota-Latn|tekrar}}* | {{lang|tr|tekrar}}
| {{lang|tr|yine}} | again
| | |
{{lang|ota|تلاش}} {{lang|ota-Latn|telaş}}* | {{lang|tr|telaş}}
| {{lang|tr|tasa}}, {{lang|tr|kaygı}} | worry
| | |
{{lang|ota|تمییز}} {{lang|ota-Latn|temyiz}}* | {{lang|tr|temyiz}}
| {{lang|tr|yargıtay}} | Court of Cassation (in modern Turkey)
| Borrowed from Chagatai. | |
{{lang|ota|تناسب}} {{lang|ota-Latn|tenasüb}} | {{lang|tr|tenasüp}}
| {{lang|tr|uyum}} | congruity
| From the root {{lang|tr|uy–}} "to conform." | |
{{lang|ota|تنبيه}} {{lang|ota-Latn|tenbih}}* | {{lang|tr|tembih}}
| {{lang|tr|uyarı}} | warning
| From the root {{lang|tr|uyar–}} "to warn." | |
{{lang|ota|ترقی}} {{lang|ota-Latn|teraḳḳi}} | {{lang|tr|terakki}}
| {{lang|tr|ilerleme}} | progress
| | |
{{lang|ota|ترجمه}} {{lang|ota-Latn|tercüme}}* | {{lang|tr|tercüme}}
| {{lang|tr|çeviri}} | translation
| | |
{{lang|ota|تردد}} {{lang|ota-Latn|terreddüd}}* | {{lang|tr|tereddüt}}
| {{lang|tr|duraksama}} | hesitancy
| From the root {{lang|tr|dur–}} "to halt, stop." | |
{{lang|ota|ترتیب}} {{lang|ota-Latn|tertib}}* | {{lang|tr|tertip}}
| {{lang|tr|düzen}} | order, tidiness
| From the root {{lang|tr|düz–}} "to align." | |
{{lang|ota|تأثیر}} {{lang|ota-Latn|tesir}} | {{lang|tr|tesir}}
| {{lang|tr|etki}} | effect
| From the root {{lang|tr|et–}} "to do." | |
{{lang|ota|تسلی}} {{lang|ota-Latn|teselli}}* | {{lang|tr|teselli}}
| {{lang|tr|avunma}} | console
| From the root {{lang|tr|avun–}} "to console oneself." | |
{{lang|ota|تشخیص}} {{lang|ota-Latn|teşhis}}* | {{lang|tr|teşhis}}
| {{lang|tr|tanı}} | diagnosis | |
{{lang|ota|تشكیلات}} {{lang|ota-Latn|teşkilat}}* | {{lang|tr|teşkilat}}
| {{lang|tr|örgüt}} | organization | |
{{lang|ota|تشكیل}} {{lang|ota-Latn|teşkil}} | {{lang|tr|teşkil etmek}}
| {{lang|tr|oluşturmak}} | to constitute
| | |
{{lang|ota|تشرین أول}} {{lang|ota-Latn|teşrin-i evvel}} | | {{lang|tr|ekim}} | October
| From the root {{lang|tr|ek–}} "to harvest." | |
{{lang|ota|تشرین ثانی}} {{lang|ota-Latn|teşrin-i sani}} | | {{lang|tr|kasım}} | November
| | |
{{lang|ota|تشویق}} {{lang|ota-Latn|teşvik}}* | {{lang|tr|teşvik}}
| {{lang|tr|özendirme}}, {{lang|tr|kışkırtma}} | (providing) incentive, provocation
| | |
{{lang|ota|تدقیق}} {{lang|ota-Latn|tedkit}}* | {{lang|tr|tetkit}}
| {{lang|tr|araştırma}} | research
| | |
{{lang|ota|تولد}} {{lang|ota-Latn|tevellüd}} | {{lang|tr|tevellüt}}
| {{lang|tr|doğum}} | birth
| From the root {{lang|tr|doğ–}} "to be born." | |
{{lang|ota|تذكار}} {{lang|ota-Latn|tezkar}} | {{lang|tr|tezkâr}}
| {{lang|tr|anılmaya değer}} | worth-mentioning | |
{{lang|ota|تجارت}} {{lang|ota-Latn|ticaret}}* | {{lang|tr|ticaret}}
| {{lang|tr|alımsatım}} | business
| | |
{{lang|ota|عنصر}} {{lang|ota-Latn|unsur}}* | {{lang|tr|unsur}}
| {{lang|tr|öğe}} | constituent, element
| | |
{{lang|ota|عنوان}} {{lang|ota-Latn|unvan}}* | {{lang|tr|unvan, ünvan}}
| {{lang|tr|san}} | (professional) title
| | |
{{lang|ota|اسلوب}} {{lang|ota-Latn|üslub}}* | {{lang|tr|üslup}}
| {{lang|tr|biçem}}** | style
| | |
{{lang|ota|وعد}} {{lang|ota-Latn|va'd}}* | {{lang|tr|vaat}}
| {{lang|tr|söz}} | promise (noun)
| | |
{{lang|ota|واقعه}} {{lang|ota-Latn|vak'a}}* | {{lang|tr|vaka}}
| {{lang|tr|olay}} | event
| From the root {{lang|tr|ol–}} "to happen." | |
{{lang|ota|وقور}} {{lang|ota-Latn|vakur}} | {{lang|tr|vakur}}
| {{lang|tr|ağır başlı}} | dignified
| The Turkish expression literally means "heavy headed". | |
{{lang|ota|وصف}} {{lang|ota-Latn|vasf}}* | {{lang|tr|vasıf}}
| {{lang|tr|nitelik}} | feature, quality
| | |
{{lang|ota|واسطه}} {{lang|ota-Latn|vasıta}} | {{lang|tr|vasıta}}
| {{lang|tr|araç}} | vehicle
| | |
{{lang|ota|وسيع}} {{lang|ota-Latn|vasi'}} | {{lang|tr|vâsi}}
| {{lang|tr|engin}} | vast
| | |
{{lang|ota|وطن}} {{lang|ota-Latn|vatan}}* | {{lang|tr|vatan}}
| {{lang|tr|yurt}} | homeland
| | |
{{lang|ota|وظیفه}} {{lang|ota-Latn|vazife}}* | {{lang|tr|vazife}}
| {{lang|tr|görev}} | task, mission
| | |
{{lang|ota|و}} {{lang|ota-Latn|ve}}* | {{lang|tr|ve}}
| {{lang|tr|ile}} | and
| From the Old Turkic root {{lang|otk|il–}} "to tie loosely" and "to touch." | |
{{lang|ota|وهم}} {{lang|ota-Latn|vehm}} | {{lang|tr|vehim}}
| {{lang|tr|kuruntu}} | apprehension, fancy
| | |
{{lang|ota|ولایت}} {{lang|ota-Latn|vilayet}}* | {{lang|tr|vilayet}}
| {{lang|tr|il}} | province
| | |
{{lang|ota|تفسیر}} {{lang|ota-Latn|tefsir}} | {{lang|tr|tefsir}}
| {{lang|tr|yorum}} | interpretation, analysis, comment
| | |
{{lang|ota|ضبط}} {{lang|ota-Latn|zabıt}}* | {{lang|tr|zabıt}}
| {{lang|tr|tutanak}} | minute of proceeding, trial | |
{{lang|ota|ضمیر}} {{lang|ota-Latn|zamir}}* | {{lang|tr|zamir}}
| {{lang|tr|adıl}}** | pronoun
| From the noun {{lang|tr|ad}} "noun." | |
{{lang|ota|زاویه}} {{lang|ota-Latn|zaviye}} | {{lang|tr|zaviye}}
| {{lang|tr|açı}} | angle
| From the root {{lang|tr|aç–}} "to open." | |
{{lang|ota|ذیقیمت}} {{lang|ota-Latn|zi-kıymet)}} | {{lang|tr|zikıymet}}
| {{lang|tr|değerli}} | valuable
| The word zikıymet is very rarely used but the word "kıymetli" (also meaning valuable) is used commonly. |
Replaced loanwords of French origin
French words started to infiltrate the Turkish language in the time of Franco-Ottoman alliance, and further when administrative reforms (Tanzimat) started taking place in the Ottoman Empire. The extent of French influence was such that the number of French loanwords was close to 5,000.
Most of the French loanwords are still widely used in Turkish today.
class="wikitable"
! align=left | Loanword ! align=left | Turkish equivalent ! align=left | Meaning in English ! align=left | Original French spelling | |||
ajanda * | andaç (replaced with gündem) | agenda | agenda |
aksesuar * | süs | accessory (decorative) | accessoire |
aktif * | etkin | active | actif |
alternatif * | seçenek | alternative (noun) | alternatif |
analiz * | çözümleme | analysis | analyse |
asansör
|? |lift |ascenseur | |||
asimilasyon, anabolizma * | özümleme | assimilation, anabolism | assimilation, anabolisme |
astronomi * | gökbilim | astronomy | astronomie |
avantaj * | üstünlük | advantage | avantage |
done | veri | data | donnée |
detay * | ayrıntı | detail | détail |
direkt * | doğrudan | directly | direct |
dikte * | yazdırım | dictation | dictée |
doktrin | öğreti | doctrine | doctrine |
doküman * | belge | document | document |
domestik * | evcil | domestic | domestique |
dominant | baskın | dominant | dominant |
egzersiz * | alıştırma | exercise | exercice |
endemik * | salgın | endemic | endémique |
enerji * | erke | energy | énergie |
enflamasyon * | yangı | inflammation | inflammation |
enformatik | bilişim | information technology | informatique |
enteresan * | ilginç | interesting | intéressant |
eritrosit | alyuvar | red blood cell | érythrocyte |
eksper * | bilirkişi | expert | expert |
faks * | belgeç, belgegeçer | fax | fax |
faktör * | etken | factor | facteur |
fenomen * | olgu | phenomenon | phénomène |
filoloji * | dilbilim | philology | philologie |
filtre * | süzgeç | filter | filtre |
fizyoloji * | işlevbilim | physiology | physiologie |
fonksiyon * | işlev | function | fonction |
fotokopi * | tıpkıbasım | photocopy | photocopie |
garanti * | güvence | insurance, assurance | garantie |
global * | küresel | global | global |
gramer | dil bilgisi | grammar | grammaire |
grup * | öbek | group | groupe |
halüsinasyon * | sanrı | hallucination | hallucination |
histoloji | doku bilimi | histology | histologie |
homojen * | bağdaşık | homogenous | homogène |
hoplamak* | zıplamak | Jump | Oup La |
illüzyon * | yanılsama | illusion | illusion |
istatistik * | sayımlama | statistics | statistiques |
izolasyon * | yalıtım | isolation | isolation |
kalite * | nitelik | quality | qualité |
kampüs * | yerleşke | campus | campus |
kapasite * | sığa, kapsam | capacity | capacité |
karakter * | kişilik | character, personality | caractère |
kategori * | ulam | category | catégorie |
kompleks * | karmaşık | complex | complexe |
komünikasyon | iletişim | communication | communication |
konsantrasyon * | derişim | concentration | concentration |
konsolidasyon * | süreletme | consolidation (economics) | consolidation |
kontrol * | denetim | control | contrôle |
korelasyon | bağıntı | correlation | corrélation |
kramp * | kasınç | (muscle) cramp | crampe |
kriter * | ölçüt | criterion | critère |
kronik * | süreğen | chronic(al) | chronique |
kuaför * | güzellik salonu/berber | beauty/hair salon, barber | coiffeur |
külot *
|don |underpants |culotte | |||
kürdan *
|? |tooth pick |cure-dent | |||
lenf * | ak kan | lymph | lymphe |
liste * | dizelge | list | liste |
lökosit | akyuvar | white blood cell | leucocyte |
medya * | basın-yayın | media | média |
mekanizma * | düzenek | mechanism | mécanisme |
meridyen * | boylam | longitude | méridien |
mesaj, posta * | ileti | message | message |
metamorfoz * | başkalaşım | metamorphosis | métamorphose |
metot * | yöntem | method | méthode |
monoton * | tekdüze | monotonous | monotone |
mobilya * | döşenek | furniture | mobilier |
moral * | özgüç | moral | morale |
mutasyon * | değişinim | mutation | mutation |
normal * | olağan | normal | normal |
objektif * | nesnel | objective | objectif |
organizasyon * | düzenleme | organization | organisation |
orijinal * | özgün | original | original |
otorite * | yetke | authority | autorité |
over | yumurtalık | ovary | ovaire |
paradoks * | çelişki | paradox | paradoxe |
{{not a typo|paralel}} * | enlem | latitude | parallèle |
parazit * | asalak | parasite | parasite |
pasif * | edilgen | passive | passif |
performans * | başarım | performance | performance |
plaj * | kumsal | beach | plage |
plato * | yayla | plateau | plateau |
popüler, favori * | gözde | popular, favorite | populaire, favori |
prensip * | ilke | principal | principe |
prezentasyon | sunum | presentation | présentation |
primer | birincil | primary | primaire |
problem * | sorun | problem | problème |
prodüktör | yapımcı | producer | producteur |
program * | izlence | program | programme |
proje * | tasarı | project | projet |
prosedür * | işlem, işleyiş | procedure | procédure |
proses | süreç | process | procès |
provokasyon | kışkırtma | provocation | provocation |
radyoaktif * | ışın etkin | radioactive | radioactif |
randıman * | verim | efficiency | rendement |
rapor * | yazanak | report | rapport |
rejisör * | yönetmen | director | régisseur |
resesif | çekinik | recessive | récessif |
restoran * | aşevi | restaurant | restaurant |
rezistans | direnç | resistance | résistance |
sekunder, sekonder | ikincil | secondary | secondaire |
sekreter * | yazman | secretary | secrétaire |
sembol * | simge | symbol | symbole |
semptom * | belirti | symptom | symptôme |
sendrom * | belirge | syndrome | syndrome |
sentez * | bireşim | synthesis | synthèse |
sistem * | dizge | system | système |
simülasyon * | öğrence | simulation | simulation |
solüsyon | çözelti | solution | solution |
spesifik | özellikli | specific | spécifique |
spesiyal | özel | special | spécial |
standart * | ölçün | standard | standard |
statik * | duruk | static | statique |
statü * | durum | status | statut |
subjektif * | öznel | subjective | subjectif |
teori * | kuram | theory | théorie |
tretuvar | kaldırım | pavement / sidewalk | trottoir |
tümör * | ur | tumor | tumeur |
versiyon * | sürüm | version | version |
viraj * | dönemeç | turn (as in traffic) | virage |
ultrason * | yansılanım (the act of echoing) | ultrasound | ultrason |
Replaced loanwords of Persian origin
The list gives the Ottoman Turkish word, the modern spelling of the word in Turkish (as suggested by TDK), the modern Turkish equivalent, and its meaning in English.
Most of the original Persian words are still widely used in modern Turkish. In fact, there are over 1,500 Persian words in Turkish. However, for many of the Persian words (unlike Arabic words{{Citation needed|date=December 2010}}), there is no TDK-prescribed equivalent. TDK did not put as much effort into replacing Persian words as it did for Arabic words{{Citation needed|date=December 2010}}, largely because the Persian words were better assimilated into the language.{{Citation needed|date=December 2010}} Arabic language and culture is general perceived by Turks to be more "foreign" than Persian language and culture, which had a native presence in Anatolia since the time of the Achaemenids, and was patronised for millennia afterwards by other dynasties with a presence in Anatolia such as the Sasanians, Seleucids, Seljuks, Sultanate of Rum, and lastly, the Ottomans, amongst others.
class="wikitable"
! scope="col" | Ottoman Turkish word and its transliteration ! scope="col" | Modern spelling of the Ottoman Turkish word ! scope="col" | Modern Turkish equivalent ! scope="col" | Meaning in English ! scope="col" | Remarks | ||
{{lang|ota|آموزندە}} {{lang|ota-Latn|amuzende}}* | {{lang|tr|amuzende}}
| {{lang|tr|okutman}} | lector
| |
{{lang|ota|بدبين}} {{lang|ota-Latn|bedbin}}* | {{lang|tr|bedbin}}
| {{lang|tr|bitki}} | plant |
{{lang|ota|برابر}} {{lang|ota-Latn|beraber}}* | {{lang|tr|beraber}}
| {{lang|tr|birlikte}} | together
| |
{{lang|ota|بوسه}} {{lang|ota-Latn|buse}}* | {{lang|tr|buse}}
| {{lang|tr|öpücük}} | kiss
| |
{{lang|ota|جنگ}} {{lang|ota-Latn|cenk}}* | {{lang|tr|cenk}}
| {{lang|tr|savaş}} | war
| |
{{lang|ota|چاره}} {{lang|ota-Latn|çare}}* | {{lang|tr|çare}}
| {{lang|tr|çözüm}} | solution
| |
{{lang|ota|چهره}} {{lang|ota-Latn|çehre}}* | {{lang|tr|çehre}}
| {{lang|tr|yüz}} | face
| |
{{lang|ota|چنبر}} {{lang|ota-Latn|çember}}* | {{lang|tr|çember}}
| {{lang|tr|yuvarlak}} | circle
| |
{{lang|ota|چشيت}} {{lang|ota-Latn|çeşit}}* | {{lang|tr|çeşit}}
| {{lang|tr|tür}} | kind, variety
| |
{{lang|ota|چهار یک}} {{lang|ota-Latn|çeyrek}}* | {{lang|tr|çeyrek}}
| {{lang|tr|dörtte bir}} | quarter
| Both the Persian and the Turkish expressions literally mean one in four. |
{{lang|ota|درد}} {{lang|ota-Latn|dert}}* | {{lang|tr|dert}}
| {{lang|tr|ağrı}} | pain
| |
{{lang|ota|دمار}} {{lang|ota-Latn|demar}}* | {{lang|tr|demar}}
| {{lang|tr|ölüm}} | death
| From the root {{lang|tr|öl–}} "to die." |
{{lang|ota|دیگر}} {{lang|ota-Latn|diğer}}* | {{lang|tr|diğer}}
| {{lang|tr|öbür, öteki}} | other
| |
{{lang|ota|دشمن}} {{lang|ota-Latn|düşman}}* | {{lang|tr|düşman}}
| {{lang|tr|yağı}} | enemy
| |
{{lang|ota|دوز}} {{lang|ota-Latn|düz}}* | {{lang|tr|düz}}
| {{lang|tr|yatay}} | horizontal
| |
{{lang|ota|انديشه}} {{lang|ota-Latn|endişe}}* | {{lang|tr|endişe}}
| {{lang|tr|kaygı}} | worry
| |
{{lang|ota|فروخت}} {{lang|ota-Latn|füruht}}* | {{lang|tr|füruht}}
| {{lang|tr|satış}} | sale |
{{lang|ota|گوشت}} {{lang|ota-Latn|gûşt}}* | {{lang|tr|guşt}}
| {{lang|tr|et}} | meat
| |
{{lang|ota|گزيده}} {{lang|ota-Latn|güzide}}* | {{lang|tr|güzide}}
| {{lang|tr|seçkin}} | élite
| |
{{lang|ota|خسته}} {{lang|ota-Latn|hasta}}* | {{lang|tr|hasta}}
| {{lang|tr|sayrı}} | patient, sick
| The original Persian word actually means tired |
{{lang|ota|همیشه}} {{lang|ota-Latn|hemîşe}}* | {{lang|tr|hemîşe}}
| {{lang|tr|her zaman}} | always
| |
{{lang|ota|هنوز}} {{lang|ota-Latn|henüz}}* | {{lang|tr|henüz}}
| {{lang|tr|daha}} | yet
| |
{{lang|ota|قورناز}} {{lang|ota-Latn|kurnaz}}* | {{lang|tr|kurnaz}}
| {{lang|tr|açıkgözlü}} | cunning
| |
{{lang|ota|مهتاب}} {{lang|ota-Latn|mehtap}}* | {{lang|tr|mehtap}}
| {{lang|tr|ay ışığı}} | moonlight
| |
{{lang|ota| محافظه كار}}* {{lang|ota-Latn|muhafazakar}}* | {{lang|tr|muhafazakar}}
| {{lang|tr|tutucu}} | conservative
| From the root {{lang|tr|tut–}} "to hold." |
{{lang|ota|موشكيل-پسند}} {{lang|ota-Latn|müşkülpesent}}* | {{lang|tr|müşkülpesent}}
| {{lang|tr|titiz}} | fussy
| |
{{lang|ota|نان عزيز}} {{lang|ota-Latn|nân-ı aziz}}* | {{lang|tr|nân-ı aziz}}
| {{lang|tr|ekmek}} | bread
| |
{{lang|ota|نيكبين}} {{lang|ota-Latn|nikbin}}* | {{lang|tr|nikbin}}
| {{lang|tr|iyimser}} | optimist
| |
{{lang|ota|پاپوش}} {{lang|ota-Latn|pabuç}}* | {{lang|tr|pabuç}}
| {{lang|tr|ayakkabı}} | shoe
| Both the Persian and the Turkish words literally mean foot cover. |
{{lang|ota|پ۪يشْدَارْ}} {{lang|ota-Latn|pişdar}}* | {{lang|tr|pişdar}}
| {{lang|tr|öncü}} | vanguard
| |
{{lang|ota|سرخوش}} {{lang|ota-Latn|sarhoş}}* | {{lang|tr|sarhoş}}
| {{lang|tr|esrik}} | drunk
| |
{{lang|ota|ساخته}}* {{lang|ota-Latn|sahte}}* | {{lang|tr|sahte}}
| {{lang|tr|düzmece}} | fake |
{{lang|ota|سر}} {{lang|ota-Latn|ser}}* | {{lang|tr|ser}}
| {{lang|tr|baş}} | head
| |
{{lang|ota|سربست}} {{lang|ota-Latn|serbest}}* | {{lang|tr|serbest}}
| {{lang|tr|erkin}} | free, footloose
| |
{{lang|ota|سرسری}} {{lang|ota-Latn|serseri}}* | {{lang|tr|serseri}}
| {{lang|tr|başıboş}} | rascal
| |
{{lang|ota|سياه}} {{lang|ota-Latn|siyah}}* | {{lang|tr|siyah}}
| {{lang|tr|kara}} | black
| |
{{lang|ota|بهار}} {{lang|ota-Latn|sonbahar}}* | {{lang|tr|sonbahar}}
| {{lang|tr|güz}} | fall (season)
| |
{{lang|ota|سطور}} {{lang|ota-Latn|sütur}}* | {{lang|tr|sütur}}
| {{lang|tr|binek}} | ride
| From the root {{lang|tr|bin–}} "to ride." |
{{lang|ota|شخص}} {{lang|ota-Latn|şahıs}}* | {{lang|tr|şahıs}}
| {{lang|tr|birey}} | individual
| From the root {{lang|otk|biregü [< bir+egü}} "from someone." |
{{lang|ota|شایان}} {{lang|ota-Latn|şayan}}* | {{lang|tr|şayan}}
| {{lang|tr|değerli}} | valuable
| |
{{lang|ota|شهر}} {{lang|ota-Latn|şehir}}* | {{lang|tr|şehir}}
| {{lang|tr|kent}} | city
| The word kent is of Sogdian origin. |
{{lang|ota|تازه}} {{lang|ota-Latn|taze}}* | {{lang|tr|taze}}
| {{lang|tr|yeni}} | new
| |
{{lang|ota|تنبل}} {{lang|ota-Latn|tembel}}* | {{lang|tr|tembel}}
| {{lang|tr|haylaz}} | lazy
| |
{{lang|ota|ویران}} {{lang|ota-Latn|viran}}* | {{lang|tr|viran}}
| {{lang|tr|yıkık}} | ruin
| |
{{lang|ota|اميد}} {{lang|ota-Latn|ümit}}* | {{lang|tr|ümit}}
| {{lang|tr|umut}} | hope
| |
{{lang|ota|یاور}} {{lang|ota-Latn|yaver}}* | {{lang|tr|yaver}}
| {{lang|tr|yardımcı}} | helper
| |
{{lang|ota|يَكْنَسَقْ}} {{lang|ota-Latn|yeknesak}}* | {{lang|tr|yeknesak}}
| {{lang|tr|tekdüze}} | monotonous
| |
{{lang|ota|یکپاره}} {{lang|ota-Latn|yekpare}}* | {{lang|tr|yekpare}}
| {{lang|tr|bütün}} | whole
| |
{{lang|ota|زهر}} {{lang|ota-Latn|zehir}}* | {{lang|tr|zehir}}
| {{lang|tr|ağı}} | poison, toxin
| |
{{lang|ota|زنگین}} {{lang|ota-Latn|zengin}}* | {{lang|tr|zengin}}
| {{lang|tr|varlıklı}} | rich
| |
{{lang|ota|زور}} {{lang|ota-Latn|zor}}* | {{lang|tr|zor}}
| {{lang|tr|çetin}} | difficult
| |
Replaced loanwords of other origin
* Words that are still used in modern Turkish together with their new Turkish counterparts.
** New words that are not as frequently used as the old words
class="wikitable"
! align=left | Loanword ! align=left | Turkish equivalent ! align=left | Meaning in English ! align=left | Origin language ! align=left | Original spelling ! align=left | Remarks | |||||
angarya * | yüklenti ** | drudgery, forced labor | Greek | αγγαρεία (angareia) | The Turkish word is still unused. |
endoskopi * | iç görüm ** ("inside seeing") | endoscopy | Greek (via English) | The Turkish word is less common. | |
fetüs * | dölüt | fetus | Latin | fetus, foetus | The Turkish word is used occasionally. |
genetik * | kalıtım (bilimi) ("the science of heredity") | genetics | German | Genetik | Both the loanword and the Turkish word are used. |
hegemonya * | boyunduruk | hegemony | Greek | ηγεμονία (igemonia) | The Turkish word is more commonly used. |
İnternet * | Genel Ağ ** | Internet | English | The Turkish word is still unused. | |
konsonant | ünsüz | consonant | GermanTDK Online Dictionary - [http://www.tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=konsonant konsonant] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070822200437/http://tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE |date=2007-08-22 }} | Konsonant | The loanword is now unused. |
kundura * | ayakkabı | shoe | Italian | condura | The Turkish word is more commonly used. |
otoban * | otoyol | highway | German | Autobahn | Both the loanword and the Turkish word are used. |
vokal | ünlü | vowel | GermanTDK Online Dictionary - [http://www.tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=vokal vokal] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070822200437/http://tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE |date=2007-08-22 }} | Vokal | The loanword is now unused. |
pezevenk * | dümbük ** | pimp | Armenian | բոզավագ (bozavag) | The Turkish word is less common. |
See also
Notes
Sources
- [https://web.archive.org/web/20060427223239/http://www.tdk.gov.tr/yazim/ Yazım Kılavuzu], the official spelling guide of the Turkish language on TDK website
{{Turkish nationalism}}
{{Turkish language}}
{{DEFAULTSORT:Replaced loanwords in Turkish, List of}}
replaced loan words in Turkish