Sasha Filipenko
{{Short description|Belarusian writer and journalist}}
{{Infobox person
| name = Sasha Filipenko
| native_name = Саша Філіпенка
| image = Sasha Filipenko by Georgiy Kardava.jpg
| caption = Filipenko in 2020
| birth_date = {{birth date and age|1984|07|12}}
| birth_place = Minsk, Soviet Union
| nationality= Belarusian
| occupation = Writer and journalist
| website = {{url|https://filipenko.taplink.ws}}
}}
Sasha Filipenko ({{langx|ru|Саша Филипенко}}, {{langx|be|Саша Філіпенка}}) is a Belarusian writer, journalist, and TV show host. His books were translated into more than 15 languages.{{cite web|url=https://www.diogenes.ch/leser/autoren/f/sasha-filipenko.html|title="Diogenes Verlag Sasha Filipenko|publisher=Diogenes|date=2023-01-10}} Plays, based on his works were staged in Berlin,{{Citation |title="Cremulator": Russische Schauspieler auf der Bühne in Berlin - Die ganze Doku {{!}} ARTE |url=https://www.arte.tv/de/videos/118770-000-A/cremulator-russische-schauspieler-auf-der-buehne-in-berlin/ |access-date=2024-02-06 |language=de}} Kyiv,{{Cite web|language=ru|url=https://www.dw.com/ru/belorusskie-siloviki-s-dubinkami-kak-byvshego-syna-vstretili-v-kieve/a-57608861|title=Белорусские силовики с дубинками: как "Бывшего сына" встретили в Киеве {{!}} DW {{!}} 21.05.2021|author=Deutsche Welle (www.dw.com)|website=DW.COM|access-date=2021-06-09}} Moscow, St. Petersburg, and Vilnius.{{Cite web |last=Vitureau |first=Marielle |date=2023-08-01 |title=Une pièce de théâtre à Vilnius pour parler de la répression au Bélarus - CEC |url=https://courrierdeuropecentrale.fr/tikhari-ou-les-policiers-camoufles-une-piece-de-theatre-pour-parler-de-la-repression-belarussienne/ |access-date=2024-02-06 |website=Le Courrier d'Europe centrale |language=fr-FR}} In 2021 PEN International declared Filipenko a victim of censorship.{{Cite news|access-date=2021-07-22|website=Беларускi ПЭН-Цэнтр|title=(БЕЛ/РУ) Маніторынг парушэнняў культурных правоў і правоў чалавека ў дачыненні да дзеячаў культуры ў Беларусі. Студзень-Чэрвень 2021|url=https://pen-centre.by/2021/07/22/bel-ru-manitoryng-parushennyau-kulturnyh-pravou-i-pravou-chalaveka-u-dachynenni-da-dzeyachau-kultury-u-belarusi-studzen-cherven-2021.html}} He currently lives in Switzerland with his wife and son, since it is dangerous for him to come back to Belarus.{{Cite web|language=en|url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/tv/directtalk/20210917/2058809|title=The Irresistible Urge to Write: Sasha Filipenko{{!}} NHK World {{!}} 17.09.2021|author=NHK World (www3.nhk.or.jp)|website=nhk.or.jp|access-date=2022-04-08}} For openly opposing Alexander Lukashenko and supporting Maria Kalesnikava Filipenko can be prosecuted - official press (Sovetskaya Belorussiya – Belarus' Segodnya) mentions quotes of the Criminal Code (articles up to 12 years in prison) that can be applied to Filipenko.{{Cite web|language=ru|url=https://www.sb.by/articles/byvshiy-syn-svoego-naroda.html|title=Врут и в меру сил гадят – они. А стыдно за них – всем нам{{!}} Belarus' Segodnya {{!}} 29.06.2021|author=Советская Белоруссия (www.sb.by)|website=sb.by|access-date=2022-04-08}}{{Cite web|language=ru|url=https://www.sb.by/articles/ispytala-shok-oshchushcheniya-neveroyatnye-.html|title=Синдром Кохно-Дудинского уверенно поражает любого невероятного. Вопрос только времени{{!}} Belarus' Segodnya {{!}} 31.03.2021|author=Советская Белоруссия (www.sb.by)|website=sb.by|access-date=2022-04-08}}
Biography
Filipenko was born in Minsk into a mixed Russian-Ukrainian-Belarusian family, studied in an arts lyceum, and got his BSc (2007) and MSc (2009) in literature in Saint-Petersburg University.{{cite web|url=https://mel.fm/manifest/2954013-filipenko|title="Разговор со школьником — это переговоры хороших ребят с террористами". Саша Филипенко — о том, как сделать образование увлекательным занятием|publisher=Мел|date=2016-01-13}} Filipenko worked at the Russian independent TV channel Dozhd.
Filipenko's books were staged in a number of theatres including Russia's leading avant-garde theatre Gogol Center and classical Alexandrinsky Theatre. His books became best-sellers in Germany and the Netherlands, were recommended by Oprah book blog.{{Cite web|language=en|url=https://www.oprahdaily.com/entertainment/books/g37329501/best-translated-books-2021|title=Travel the World with These New Books in Translation{{!}} Oprah Daily {{!}} 13.10.2021|author=Oprah Daily (www.oprahdaily.com)|website=oprahdaily.com|access-date=2022-04-08}} During the 2022 Russian invasion of Ukraine British daily newspaper The Guardian published his widely discussed article regarding the background of the ongoing war and the Belarus, Russia and Ukraine "dysfunctional family affair".{{Cite web|language=en|url=https://www.theguardian.com/books/2022/apr/05/belarus-russia-and-ukraine-putin-dysfunctional-family|title=No one wants to be a little brother: Belarus, Russia and Ukraine – a dysfunctional family affair|date=2022-05-04|author=Sasha Filipenko |website=theguardian.com|access-date=2022-04-08}}
In 2023 Ukrainian director Sasha Denysova staged Filipenko's play "Tikhari" in the Lithuanian Old Theatre of Vilnius with independent Belarusian actors, who had to leave Belarus due to political repressions.{{cite web|url=https://courrierdeuropecentrale.fr/tikhari-ou-les-policiers-camoufles-une-piece-de-theatre-pour-parler-de-la-repression-belarussienne|title=Une pièce de théâtre à Vilnius pour parler de la répression au Bélarus|publisher=La Courrier d'Europe centrale|date=2023-08-01}}
In 2024 Maxim Didenko brought Filipenko's novel to stage in Berlin; "Cremulator" premiered with praiseful reviews.{{Citation |title="Cremulator": Russische Schauspieler auf der Bühne in Berlin - Die ganze Doku {{!}} ARTE |url=https://www.arte.tv/de/videos/118770-000-A/cremulator-russische-schauspieler-auf-der-buehne-in-berlin/ |access-date=2024-02-06 |language=de}}
Political activism
File:Filipenko by Frolova 02.jpg
During the 2020–2021 Belarusian protests, Filipenko wrote a number of articles harshly criticizing the Lukashenko regime and calling for political prisoners release in Belarusian{{Cite web|language=ru|url=https://belsat.eu/ru/news/pisatel-sasha-filipenko-rezhim-lukashenko-prosto-ne-sootvetstvuet-vremeni/|title=Писатель Саша Филипенко: "Режим Лукашенко просто не соответствует времени"|website=belsat.eu|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=ru|url=https://sport.tut.by/news/hockey/713823.html|title="Вы договоритесь с Лукашенко, чтобы во время матчей люди в тюрьмах сидели тихо?" Саша Филипенко написал письмо Фазелю|website=sport.tut.by|date=2021-01-05|access-date=2021-02-22|archive-date=2021-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20210123120648/https://sport.tut.by/news/hockey/713823.html|url-status=dead}}{{Cite web|language=ru|url=https://nn.by/?c=ar&i=260399&lang=ru|title=Писатель Саша Филипенко: Уже не представляю себе новогоднего обращения Лукашенко|website=Наша Ніва|access-date=2021-02-22}} Russian,{{Cite web|language=ru|url=https://meduza.io/episodes/2020/09/18/govorim-s-pisatelem-sashey-filipenko-o-ego-rodnoy-belarusi-kak-poslednie-sobytiya-izmenili-belorusov-i-pochemu-lukashenko-podast-v-otstavku-v-techenie-goda|title=Говорим с писателем Сашей Филипенко о его родной Беларуси.|author=Владислав Горин|website=Meduza|date=18 September 2020|publisher=Meduza}}{{Cite web|url=https://daily.afisha.ru/relationship/16673-my-voodushevleny-pisatel-sasha-filipenko-o-protestah-v-belarusi/|title="Мы воодушевлены!": писатель Саша Филипенко о протестах в Беларуси|website=Афиша|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|url=https://snob.ru/entry/202775/|title=Письмо Саши Филипенко главе Международной федерации хоккея Рене Фазелю|author=Саша Филипенко|website=snob.ru|access-date=2021-02-22}} German,{{Cite web|language=de|url=https://www.sueddeutsche.de/kultur/belarus-repressionen-kulturwelt-literaturszene-1.5188850|title=Massive Repressionen in Belarus gegen die Literaturszene|author=Francesca Polistina|website=Süddeutsche.de|access-date=2021-02-22}}{{Cite news|access-date=2021-02-22|first=Jens|last=Uthoff|date=2021-02-10|id=0931-9085|website=Die Tageszeitung: taz|title=Sasha Filipenko über die Lage in Belarus: "Wir sind die Mehrheit"|url=https://taz.de/!5746756/}}{{Cite web|language=ru|url=https://www.dw.com/ru/pisatel-sasha-filipenko-vlast-lukashenko-ne-sootvetstvuet-vremeni/a-55792700|title=Писатель Саша Филипенко: Власть Лукашенко не соответствует времени {{!}} DW {{!}} 02.12.2020|author=Deutsche Welle (www.dw.com)|website=DW.COM|access-date=2021-02-22}}{{Cite news|access-date=2021-02-22|first=Sasha|last=Filipenko|date=2020-08-15|website=DIE WELT|title=Sasha Filipenko über Weißrussland: Der Anfang vom Ende der Diktatur|url=https://www.welt.de/kultur/plus213601166/Sasha-Filipenko-ueber-Weissrussland-Der-Anfang-vom-Ende-der-Diktatur.html}}{{Cite news|access-date=2021-03-09|first=Kerstin|last=Holm|id=0174-4909|website=FAZ.NET|title=Interview mit Sasha Filipenko: Die Brutalität der Agonie|url=https://www.faz.net/1.7217997}} British,{{Cite web|language=ru|url=https://delovidenie.com/sasha-filipenko-o-tajnoj-inauguraczii-lukashenko-i-protestah-v-belarusi-bbc-news-russkaya-sluzhba/|title=Саша Филипенко о тайной инаугурации Лукашенко и протестах в Беларуси (BBC News - Русская служба)|website=Деловидение|date=2020-09-25|access-date=2021-02-22}} Swedish,{{Cite web|language=sv|url=https://www.dn.se/kultur-noje/sasja-filipenko-det-har-ar-slutet-for-lukasjenkos-diktatur/|title=Sasja Filipenko: Det här är slutet för Lukasjenkos diktatur|website=Dagens Nyheter|date=2020-08-18|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=sv|url=https://www.sydsvenskan.se/2020-09-06/radslan-fick-tala-nar-forfattare-manifesterade-for|title=Rädslan fick tala när författare manifesterade för demokratirörelsen i Belarus|website=Sydsvenskan|access-date=2021-02-22}} Dutch,{{Cite web|language=nl|url=https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/23/gevlucht-uit-wit-rusland-weet-je-nog-het-jaar-dat-ik-een-kogel-in-mijn-been-kreeg-a4024677|title=Gevlucht uit Wit-Rusland: ‘Weet je nog, het jaar dat ik een kogel in mijn been kreeg?’|website=NRC|access-date=2021-02-22}} Polish,{{Cite web|language=pl|url=https://wyborcza.pl/7,75410,26211157,sasza-filipienko-wolnosci-nie-wygra-sie-na-loterii-bialorusini.html|title=Sasza Filipienko: Wolności nie wygra się na loterii. Białorusini powstali, żegnaj, Łukaszenka|website=gazetapl|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=pl|url=https://wyborcza.pl/7,75968,26733006,kamizelki-z-oznaczeniem-press-zmienily-dziennikarzy-w-ruchome.html|title=Kamizelki z oznaczeniem "press" zmieniły dziennikarzy w ruchome cele dla milicji|website=gazetapl|access-date=2021-03-09}} and French{{Cite web|language=fr|url=https://www.rts.ch/play/radio/tout-un-monde/audio/lecrivain-bielorusse-sasha-filipenko-denonce-la-repression-dans-son-pays?id=12001054&fbclid=IwAR2__XWXLvc-mUm_ZtKybv60r5mb0uLkmoxGDgKA0lKRprmxwlwjm7gXfTk|title=L’écrivain biélorusse Sasha Filipenko dénonce la répression dans son pays - Radio|website=Play RTS|access-date=2021-03-09}} press. In 2021 he wrote an open letter to the president of International Ice Hockey Federation René Fasel against holding an International Hockey Championship in Belarus, that was published by several European newspapers, including German Frankfurter Allgemeine Zeitung{{Cite news|access-date=2021-02-22|first=Sasha|last=Filipenko|id=0174-4909|website=FAZ.NET|title=Eishockey-WM in Belarus: "Genügen 450 Folter-Fälle nicht?"|url=https://www.faz.net/1.7130487}} and Süddeutsche Zeitung,{{Cite web|language=de|url=https://www.sueddeutsche.de/kultur/sasha-filipenko-belarus-literaturszene-repressionen-1.5188849|title=Offener Brief des belarussischen Autors Sasha Filipenko|author=Süddeutsche Zeitung|website=Süddeutsche.de|access-date=2021-02-22}} Swedish Aftonbladet,{{Cite web|language=sv|url=https://www.aftonbladet.se/sportbladet/hockey/a/yRgrOg/450-torterade--racker-inte-det|title=Öppet brev till René Fasel från Sasja Filipenko {{!}} Aftonbladet|author=Andreas Käck|website=Aftonbladet|date=8 January 2021|publisher=Aftonbladet}} and Polish Gazeta Wyborcza.{{Cite web|language=pl|url=https://wyborcza.pl/7,75968,26733006,kamizelki-z-oznaczeniem-press-zmienily-dziennikarzy-w-ruchome.html?fbclid=IwAR1AUQKdpt5gQsu-V7NWb3kA8_0SfyoEgLuQJNmPQSnVpGwtwvjW-y0F5JI#S.-K.C-B.2-L.1.maly|title=Kamizelki z oznaczeniem "press" zmieniły dziennikarzy w ruchome cele dla milicji|author=Sasza Filipienko|website=Gazeta Wyborcza|date=January 29, 2021|publisher=Gazeta Wyborcza}}
Filipenko wrote an open letter to International Committee of the Red Cross's president because the organisation refused to inspect Belarusian prisons, where political prisoners were tortured after the protests.{{Cite web|language=ru|url=https://www.svoboda.org/a/30804185.html|title=Свидетельства задержанных в Беларуси. Доказательства пыток и избиений|website=Радио Свобода|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=ru|url=https://www.hrw.org/ru/news/2020/11/09/376964|title=Беларусь: Экспертный доклад призывает к международному расследованию пыток|website=Human Rights Watch|date=2020-11-09|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=de|url=https://nzzas.nzz.ch/kultur/offener-brief-von-sacha-filipenko-an-ikrk-praesident-peter-maurer-ld.1601470|title=Offener Brief von Sacha Filipenko an IKRK-Präsident Peter Maurer|author=Sacha Filipenko|website=NZZ am Sonntag|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=sv|url=https://www.dn.se/kultur/sasja-filipenko-roda-korset-sitter-med-armarna-i-kors-nar-belarus-forbloder/|title=Sasja Filipenko: Röda korset sitter med armarna i kors när Belarus förblöder|website=Dagens Nyheter|date=2021-02-21|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=ru|url=https://www.dw.com/ru/belorusskij-pisatel-sasha-filippenko-obvinil-krasnyj-krest-v-bezdejstvii/a-56566094|title=Белорусский писатель Саша Филиппенко обвинил Красный Крест в бездействии {{!}} DW {{!}} 14.02.2021|author=Deutsche Welle (www.dw.com)|website=DW.COM|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=ru|url=https://schwingen.net/sasha-filipenko-dolg-mezhdunarodnogo-krasnogo-kresta-v-kratchajshij-srok-proinspektirovat-belorusskie-tjurmy/|title=Саша Филипенко: "Долг Международного Красного Креста - в кратчайший срок проинспектировать белорусские тюрьмы"|website=Швейцария для всех|date=2021-02-18|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=de|url=https://www.kath.ch/medienspiegel/herr-praesident-wann-inspiziert-das-ikrk-endlich-die-ueberfuellten-gefaengnisse/|title=Herr Präsident, wann inspiziert das IKRK endlich die überfüllten Gefängnisse?|website=kath.ch|access-date=2021-02-22}}{{Cite web|language=ru|url=https://www.swissinfo.ch/rus/%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C-%D0%B8%D0%B7-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8-%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BB%D1%81%D1%8F-%D1%81-%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%BE%D0%BC-%D0%BA-%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%83-%D0%BC%D0%BA%D0%BA%D0%BA/46377048|title=Писатель из Беларуси обратился с письмом к президенту МККК|author=Русскоязычная редакция SWI Swissinfo / ИП|website=SWI swissinfo.ch|access-date=2021-02-22}}
In 2022 he spoke at the Munich Security Conference together with Belarusian opposition leader Sviatlana Tsikhanouskaya.{{Cite web|language=en-GB|url=https://securityconference.org/en/medialibrary/asset/recording-of-the-security-and-literature-series-20220221-1534/|title=Recording of the Security and Literature Series - Munich Security Conference|website=securityconference.org|access-date=2022-02-23}}
Bibliography
- 2013 - "Птицы лёгкого поведения" ("Птушкі лёгкіх паводзінаў")
- 2014 - Бывший сын (The Ex-son, French edition "Un fils perdu" {{ASIN|B09SGNTDPD}}, German: "Der ehemalige Sohn")
- 2015 - Замыслы
- 2015 - "Петю укусила собака" for the antology "Стоп-кадр. Ностальгия"
- 2016 - Травля (German: "Die Jagd", French "La Traque")
- 2017 - Красный крест ({{ill|Red Crosses|fr|Croix Rouges (roman)|de|Rote Kreuze}}) ({{ASIN|B08VCRMM4H}} English edition) ({{ASIN|B084WW7GGR}} French edition)
- 2019 - Возвращение в Острог
- 2020 - "Новая волна" (literary edition of the Esquire){{Cite web|language=ru|url=https://esquire.ru/letters/193673-novaya-volna-rasskaz-sashi-filipenko-o-tom-kak-novaya-volna-koronavirusa-stavit-tochku-v-slozhnyh-otnosheniyah-otca-i-syna/|title="Новая волна": рассказ Саши Филипенко — о том, как новая волна коронавируса ставит точку в сложных отношениях отца и сына|website=Журнал Esquire|access-date=2020-09-11}}
- 2022 - Кремулятор
- 2025 - Слон
Awards
- 2011: Diplome of the Belarusian PEN club
- 2014: Znamya magazine award{{cite web|url=http://znamlit.ru/laureats.html|website=znamlit.ru|title=Журнал Знамя | Лауреаты «Знамени» 2014 года |access-date=2022-03-09}}
- 2016: Big Book Award - shortlist
- 2016: Snob award: Made in Russia{{cite web|url=http://news.tut.by/culture/513975.html|website=news.tut.by|title=Белорусский писатель Саша Филипенко получил премию "Сделано в России" и посвятил ее Шеремету|access-date=2022-03-09}}
- 2020: Yasnaya Polyana Literary Award - Reader's Choice
- 2022: EBRD Literature Prize Red Crosses on the shortlist for translated fiction
- 2023: Transfuge French literary prize Best European Novel for Kremulator
- 2024: ProLitteris prise for being an exceptional author
References
{{reflist}}
External links
{{Commons category-inline}}
{{authority control}}
{{DEFAULTSORT:Filipenko, Sasha}}
Category:Belarusian male writers
Category:Belarusian journalists